چکیده:
سیاستگذاری فرهنگی و اجرای آن، همواره راهی بوده است تا نظامهای سیاسی آرمان و آرزوهای خود را در قالب دستورالعملهای اجرایی به کنشگران اجتماعی منتقل سازند (تاریخچه)؛ اما پژوهشگران از بررسی روشمند علمی ابعاد اجرایی تاثیر سیاست بر فرهنگ، غفلت ورزیدهاند (پیشینه). دراینمیان، تحلیل آثار سیاستهای فرهنگی امام خمینی بر پایه روششناسی لاکاتوش، ناشناخته باقی مانده است (مسئله). ازاینرو، این پرسش مطرح میشود که چگونه میتوان انطباق روششناسی لاکاتوش بر سیاستهای فرهنگی امام خمینی را نشان داد؟ و البته، حاصل این انطباق چیست؟ (سئوال) گمان این مقاله آن است که الگوی لاکاتوش پاسخی روشن به این پرسش می دهد (فرضیه). این نوشتار میکوشد با کاربست الگوی لاکاتوش، به تبیین انطباق نظریه لاکاتوش (روش) و آثار امام خمینی پردازد (هدف). نتیجه به دست آمده این است که هسته اصلی اندیشه سیاسی امام خمینی دارای قابلیت تطبیق با پژوهشهای فلسفی معاصر است و حتی میتوان جمهوری اسلامی را نیز بهمنزله یک پروژه تحقیقاتی در نظر گرفت که بهشرط تعامل با نظریههای دیگر و افزودن بر غنای معرفتی و متافیزیکی خود، میتواند به حفظ و استمرار خود بیشازپیش کمک کند (یافته).
خلاصه ماشینی:
"نتیجۀ به دست آمده این است که هستۀ اصلی اندیشۀ سیاسی امام خمینیر دارای قابلیت تطبیق با پژوهش های فلسفی معاصـر است و حتی میتوان جمهوری اسلامی را نیز به منزلۀ یک پروژٔە تحقیقاتی در نظـر گرفـت کـه بـه شـرط تعامـل بـا نظریـه هـای دیگـر و افـزودن بـر غنـای معرفتـی و متافیزیکی خود، میتواند به حفظ و استمرار خود بیش ازپیش کمک کند (یافته ).
در الگوی لاکاتوش، موضوع هدایت و تربیت فرهنگـی ، هنگـامی کـه بـا مـسئلۀ حفـظ حکومت (هستۀ اصلی اندیشۀ سیاسی امام خمینی ر) همراه مـی شـود، بـه صـورت کمربنـد محافظ این هستۀ سخت درمیآید؛ زیرا: «حکومت که شعبه ای از ولایت مطلقۀ رسـولاللـه است ، یکی از احکام اولیۀ اسلام است و مقدم بـر تمـام احکـام فرعیـه ، حتـی نمـاز و روزٔە مرجح است » (خمینی ، ١٣٧٨، ج ٢٠: ٤٥٢) و «مسئلۀ حفظ نظام جمهـوری اسـلامی ، از اهم واجبات عقلی و شرعی است که هیچ چیز به آن مزاحمت نمـیکنـد.
ازآنجاکه همۀ شئونات و امـور، ازجملـه شـئون فرهنگی ، به منزلۀ کمربند حفاظتی نظام سیاسی انگاشته شده است و در مقاله نشان داده شد که دیدگاههای ولی فقیه از شـأن فـصل الخطـابی در هـر زمینـه ای (ازجملـه امـور فرهنگـی ) برخوردار است ، در یک رابطۀ طولی بین حفـظ نظـام (بـه منظـوراجرای احکـام اسـلامی ) و سیاست گذاری های فرهنگی به عنوان کمربند حفاظتی ، به این هستۀ اصـلی اندیـشۀ سیاسـی امام خمینی ر خواهیم رسید."