چکیده:
سیاست جنایی مشارکتی بعنوان یکی از سیاستهای جنایی در دهه اخیر رشد و توسعه فراوان داشته است. یکی از ارکان این سیاست که آن را از سایر انواع آن متمایز می کند مشارکت عمومی است. افشای گزارشگران فساد از جلوه های مشارکت مدنی شهروندان دراجرای عدالت است اما گاه این انتخاب ممکن است گزارشگر فساد یا بستگان او را آماج انتقام متهم، همدستان یا طرفداران وی قرار دهد. به همین علت حمایت از این افراد ، امری بایسته و ضروری است. حمایت از گزارشگران فساد مبحثی است که به تازگی به ویژه با ظهور جرایم سازمان یافته و فراملی اهمیت خاصی پیدا کرده است. تامین عدالت کیفری مهمترین دغدغه طرفداران حمایت از گزارشگران فساد است به همین دلیل، سعی دارند با تدوین و اجرای برنامه های حمایتی خاص و مصون نگه داشتن آنان در برابر هر گونه تهدید و احتمال انتقام در زمان قبل، حین و حتی بعد از فرایند دادرسی از بخشی از موانع اجرای عدالت قضایی جلوگیری به عمل آورند. این امر در رویه مراجع قضایی بین المللی و اسناد بین المللی مورد توجه واقع شده و در حقوق داخلی بسیاری از کشورها تضمین شده است.هر چند در قوانین و اسناد بین المللی به طور اختصار به عنوان گزارشگران فساد اشاره ای نشده است اما از آنجا که کلماتی مانند مطلع،مخبر،قربانی و شهود مفهومی کلی و انتزاعی هستند می توانند به عنوان منبعی قانونی برای حمایت از گزارشگران فساد مورد استناد قرار گیرند. از جمله این حمایتها تدابیری برای عدم افشای هویت یا مکان زندگی شاهد یا قربانی یا افرادی که با آنها در ارتباط هستند برای عموم و رسانه ها، حذف اسامی یا اطلاعات هویتی برای گزارش ها،عدم افشای هر گونه اطلاعات هویتی شاهد برای مردم ،ادای گزارش از طریق ابزار تغییر دهنده صدا یا چهره یا تلویزیون مدار بسته، استفاده از نام مستعار و ... می باشد.
خلاصه ماشینی:
»(صفاری ،٢٨٣:١٣٨٠) با توجه به اینکه در قانون آیین دادرســی کیفری حقوق شــاهد در مرحله دادرسی به ضوابط پیش بینی شده در مرحله تحقیقات مقدماتی ارجاع شده است ، لذا در یک بند، تمامی این حقوق و حمایت ها ذکر می شود: - تحقیق از شهود ومطلعین به صورت جداگانه (ماده ٢٠٧) - تحقیق از شهود مطلعین بدون حضور متهم (ماده ٢٠٧) - عدم امکان تحقیق مجدداز شهود مگر در صورت ضرورت (ماده ٢٠٧) - عدم تفهیم اتهام به شاهد (ماده ٢١٣) - عدم مواجهه بین شهود و مطلعین با متهم (بند الف ، ماده ٢١٤) - عدم افشــاء اطلاعات مربوط به هویت ومشــخصات خانوادگی و محل ســکونت شهود و مطلعین (بند ب ، ماده ٢١٤) - امکان استماع اظهارات شهود خارج از دادگاه با وسایل صوتی و استفاده از راه دور (بند پ ، ماده ٢١٤) - اتخاذ تدابیر لازم برای حفاظت از شهود و مطلعین (تبصره ١ ماده ٢١٤) ۱۲۷ - اخذ شهادت در خارج از دادسرا یا دادگاه (بند پ ، ماده ٢١٤) ســال نهم - عدم افشای اطلاعات مربوط به هویت شاهد (ماده ٤٠) زمستان ۹۵ شماره ۳۷ - پرداخت ایاب و ذهاب شهود و مطلعین (ماده ٢١٥) - تأمین هزینه های تحمیلی به شاهد جهت شهادت (ماده ٢١٥) - غیرعلنی بودن تحقیق و بازجویی از شهود و مطلعان قبل از رسیدگی (ماده ٢٠٦) - تضمین حقوق شاهد و مطلع (ماده ٦) - امکان تغییر مکان (تبصره ١، ماده ٢١٤) ب : قوانین خاص ۱- قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد در ماده ١٣ و١٤کلیه مسئولان و کارکنان دستگاههای مشمول این قانون و اشخاصی خاص در حیطه وظایف خود را موظف به گزارش جرایم نموده اســت در غیر این صورت مشــمول مجازات خواهند شد.