چکیده:
حزب دموکرات کردستان ایران و عراق از جمله مهمترین جریانهای حزبی کردهای دو
کشور در سالهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی بودند که تلاشهای فراوانی را برای کسب
استقلال و خودمختاری انجام دادند، اما در نهایت هیچ کدام به اهداف خود نرسیدند. تلاش
برای تحقق چنین امری به وجود قابلیتهای سختافزاری و نرمافزاری داخلی، منطقه ای و جهانی
و استفاده صحیح کردها از این ظرفیتها و غلبه بر دشواریهای موجود بستگی داشته است. در
این مقاله برای بررسی این موضوع، که آیا عوامل داخلی، منطقه ای و بین المللی برای رسیدن به
خواسته های حزب دموکرات کردستان ایران و عراق فراهم بود و آنها چگونه از وضعیت
موجود استفاده کردند و چه عملکردی را در رویارویی با جنگ ایران و عراق به کار بستند از
همراه با مطالعه تطبیقی استفاده می شود. نتیجه نشان » الگوی سنجش وزن اقلیتهای قومی «
می دهد که هر دو حزب دموکرات کردستان از جنگ تحمیلی برای رسیدن به اهداف استقلال-
طلبانه و خودمختاری خود استفاده کردند و در برابر حکومت مرکزی به همکاری با کشور
مقابل پرداختند؛ اما به دلیل نداشتن دیگر توانهای لازم و ناتوانی در غلبه بر مشکلات نتوانستند
به هیچ کدام از اهداف خود برسند. البته از آنجا که کردهای عراق نسبت به کردهای ایران از
توان سخت افزاری بیشتری برخوردار بودند، مدت، شدت، وسعت و تاثیرگذاری همکاریشان با
ایران از همکاری کردهای ایران با رژیم بعث بیشتر بود.
خلاصه ماشینی:
"ج ) هر دو حزب برای رسیدن به اهداف استقلال طلبانه و کسب خودمختاری به هر عمل سیاسی و نظامی از جمله روش مبارزاتی مسلحانه و اتحاد با مخالفان داخلی و خارجی رژیم حاکم دست زدند؛ چنانکه حزب دموکرات کردستان ایران از همان روزهای بحرانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی مبارزات مسلحانه خود را در قالب حمله به پادگانها و مراکز دولتی، ترور سردمداران و رهبران نظام ، بمبگذاری، ایجاد رعب و وحشت در میان مردم و هر نوع قتل و غارت و بینظمی دیگر با هدف تضعیف نظام جمهوری اسلامی شروع کردند و به همکاری با سازمان منافقین و نیروهای مخالف نظام پرداختند و در زمان تشکیل شورای مقاومت ملی در پاریس به رهبری بنیصدر و مسعود رجوی نیز به عنوان یکی از احزاب تأثیرگذار به آن حزب پیوستند و بعد از آن هم به همکاری با دشمن متجاوز ایران یعنی صدام حسین بعثی پرداختند.
آنها از همان ابتدای پیروزی انقلاب با فرستادن نامه های تبریک ، حمایت خود را از نظام جدید در مقابل رژیم سابق ، که با وجه المصالحه قرار دادن کردها باعث افول و زوال جنبش آنها در برابر رژیم بعث شده بود، اعلام کردند و بعد از آن هم به رغم اشتراکات قومی و مذهبی و فرهنگی با کردهای ایران به مقابله با آنها شتافتند و جمهوری اسلامی را در سرکوب احزاب کرد مسلح ایران حمایت کردند و در تمام دوران جنگ تحمیلی نیز به رغم اینکه ایرانیان بعد از آزادسازی مناطق اشغال شده ، جنگ را به داخل مرزهای عراق کشیده بودند، باز هم در کنار نیروهای ایرانی باقی ماندند و با تمام قوا به مبارزه علیه رژیم بعث عراق ، که دشمن مشترک هر دو بود، پرداختند؛ به عبارت دیگر، حزب دموکرات کردستان عراق نظام جمهوری اسلامی را هم در برابر رژیم سابق ، هم در مبارزه با مخالفان داخلی نظام از جمله کردها و هم در جنگ با دشمنان خارجی آن ، که اتفاقا حاکم کشور خودشان بود، حمایت کردند."