چکیده:
زمینه و هدف: منابع انسانی از ارزشمندترین سرمایههای هر سازمان به شمار میرود؛ زیرا سایر عوامل مانند فنّاوری، سرمایه و امثال آن، به نیروی انسانی وابسته است. عوامل مختلفی در تحلیل و کاهش عملکرد نیروی انسانی موثر است که یکی از این عوامل تعارض کار – خانواده و تبعات منفی حاصل از آن، فرسودگی شغلی است که میتواند بر تمایل به ترک سازمان توسط کارکنان موثر باشد. با توجه به محیط و شرایط کاری در ناجا، پرداختن به این موضوع مهم جلوه میکند. روش¬شناسی: این پژوهش از جهت هدف، کاربردی و از جهت روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کارکنان پلیس فرودگاههای کشور است که تعداد نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 328 تعیین شد. روش نمونهگیری، خوشهای در دسترس است و ابزار جمعآوری دادهها نیز پرسشنامه بوده است. جهت تحلیل دادههای آماری نیز از روش تحلیل عاملی تاییدی و الگوسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافتهها: تعارض کار – خانواده دارای تاثیر مثبت و معناداری بر فرسودگی شغلی و تمایل به ترک شغل کارکنان پلیس فرودگاه است. همچنین متغیر میانجیگر فرسودگی شغلی نیز تاثیر مثبت و معناداری بر تمایل به ترک شغل کارکنان پلیس فرودگاه دارد. نتیجهگیری: تعارض کار – خانواده در میان کارکنان ناجا، میتواند باعث بروز فرسودگی شغلی و به دنبال آن ترک شغل توسط کارکنان شود. از آنجا که محیط کار کارکنان ناجا به شکلی است که فشارهای روحی زیادی را باید متحمل شوند، باید جهت جلوگیری از بروز مشکلاتی از قبیل افزایش تعارض کار- خانواده، فرسودگی شغلی و ترک شغل؛ برنامهریزی¬های لازم مانند برگزاری دورههای آموزشی، دادن مزایای ویژه جهت رسیدگی بیشتر کارکنان به امور خانواده و ... صورت بگیرد.زمینه و هدف : منابع انسانی از ارزشمندترین سرمایه های هر سازمان به شمار می رود؛ زیرا سـایر عوامـل ماننـد فّناوری ، سرمایه و امثال آن ، به نیروی انسانی وابسته است . عوامل مختلفی در تحلیل و کاهش عملکـرد نیـروی انسانی موثر است که یکی از این عوامل تعارض کار – خانواده و تبعات منفی حاصل از آن ، فرسودگی شغلی است که می تواند بر تمایل به ترک سازمان توسط کارکنان موثر باشد. با توجه به محـیط و شـرایط کـاری در ناجا، پرداختن به این موضوع مهم جلوه می کند. روش شناسی : این پژوهش از جهت هدف ، کاربردی و از جهت روش ، توصیفی از نوع پیمایشی است . جامعه آماری شامل کارکنان پلیس فرودگاه های کشور است که تعداد نمونه آمـاری بـا اسـتفاده از فرمـول کـوکران ٣٢٨ تعیین شد. روش نمونه گیری ، خوشه ای در دسترس است و ابزار جمـع آوری داده هـا نیـز پرسشـنامه بـوده است . جهت تحلیل داده های آماری نیز از روش تحلیل عاملی تاییدی و الگوسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: تعارض کار – خانواده دارای تاثیر مثبت و معناداری بـر فرسـودگی شـغلی و تمایـل بـه تـرک شـغل کارکنان پلیس فرودگاه است . همچنین متغیر میانجی گر فرسودگی شغلی نیز تاثیر مثبت و معناداری بر تمایل به ترک شغل کارکنان پلیس فرودگاه دارد. نتیجه گیری : تعارض کار – خانواده در میان کارکنان ناجا، می تواند باعث بروز فرسودگی شـغلی و بـه دنبـال آن ترک شغل توسط کارکنان شود. از آنجا که محیط کار کارکنان ناجا به شکلی است که فشارهای روحی زیادی را باید متحمل شوند، باید جهت جلوگیری از بروز مشکلاتی از قبیل افزایش تعـارض کـار- خـانواده ، فرسودگی شغلی و ترک شغل ؛ برنامه ریزی های لازم مانند برگزاری دوره هـای آموزشـی ، دادن مزایـای ویـژه جهت رسیدگی بیشتر کارکنان به امور خانواده و ... صورت بگیرد.
خلاصه ماشینی:
از آنجا که محیط کار کارکنان ناجا به شکلی است که فشارهای روحی زیادی را باید متحمل شوند، باید جهت جلوگیری از بروز مشکلاتی از قبیل افزایش تعـارض کـار- خـانواده ، فرسودگی شغلی و ترک شغل ؛ برنامه ریزی های لازم مانند برگزاری دوره هـای آموزشـی ، دادن مزایـای ویـژه جهت رسیدگی بیشتر کارکنان به امور خانواده و ...
با توجه به اثرات منفی تعـارض کـار- خـانواده و فرسـودگی شغلی بر عملکرد فرد که به صورت کاهش مؤثر بودن در محل کار، غیبت از محل کار، کاهش رضایت مراجعان ، ترک حرفه ، مشکلات خانوادگی و زناشویی است و از طرفـی به دلیل اینکه کار، عموما فعالیتی استرس زا شناخته مـی شـود و کارهـای انتظـامی و پلیسی با توجه به ماهیت کاری با استرس عجین شده انـد؛ لـذا شـناخت رابطـه بـین تعارض کار – خانواده و بروز فرسودگی شغلی و تمایل به ترک شغل در میان کارکنان ناجا، ما را یاری خواهد کرد تا با برنامه ریزی های مناسب ، از بروز مشکلات متعددی که از عواقب عدم توجه به این مسائل نشئت می گیرد، جلوگیری کنیم .
در تعارض کار – خانواده ، فشارهای حاصل از نقش های شغلی و خانوادگی از هر دو طرف یـا از برخـی جهـات بـر فرد وارد می شود؛ به طوری که مشـارکت در نقـش کـاری یـا خـانوادگی را دشوار مـی سـازد؛ چـراکـه افـراد بـه میـزان محدودی منـابع روان شـناختی ، زمـان و انـرژی جسـمی در اختیـار دارنـد و هـر یـک از نقـش هـای زنـدگی فــرد تقاضــای به کارگیـری ایـن منـابع محـدود را دارد (حاتم و همکـاران ، ١٣٩٢)؛ ازایـن رو صـرف انرژی در این زمینه هـای مختلـف ، مشــکلاتی را ایجـاد مـی کنـد و موجـب تعـارض ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 .