چکیده:
در ادبیات نظامی هر کشور که جغرافیای نظـامی نیـز بخشـی از آن اسـت ، شـناخت ویژگـی هـای جغرافیـایی خودی و دشمن برای مقاصد دفاعی یکی از اساسی ترین مفاهیم به حساب می آید. تجربـه هشـت سـال دفـاع مقدس ، ضرورت شناخت نقش عوامـل طبیعـی و انسـانی در مقابلـه بـا تهدیـدها (در ابعـاد نظـامی ، فرهنگـی ، اقتصادی ، سیاسی و. . . ) را درسطوح ملی ، منطقه ای و فرامنطقه ای (تاکتیک و استراتژیک ) آشکارتر ساخت . در این تحقیق سعی شده تا مفهوم جغرافیا و جغرافیای نظامی ، مرز، انواع مـرز، مـرز مشـترک بـه طـور خـاص مرزهای شمال غرب و غربی و اختلافات مرزی و تاثیر تحولات داخلی کشورهای همسایه بر نـواحی مـرزی شمال غرب و غرب جمهوری اسلامی ایران ، هم چنین مفهوم نظامی و قلمرو فعالیـت آن بحـث شـود، ضـمنا تعریف کاملی از مفهوم جغرافیای سیاسـی – امنیتـی ، بـانگرش بـه جنبـه هـای کـاربردی در سـطوح مختلـف فعالیت های نظامی ارائه شود و به سوال تحقیق مبنی بر تاثیرنقش جغرافیای نظامی بر امنیت مرزهـای مشـترک غربی با کشورهای همسایه پاسخ داده شود و به تبیین آن بدین صورت بپردازد که یکپارچگی قومی – مذهبی مرزنشینان با ساکنان آن سوی مرزها و وجود تحولات و تنش های موجود در کشورهای همسایه موجب بروز تحولات مشابه در این سوی مرزها شده و در وهله اول به امنیـت منطقـه و بـه مـرور در صـورت اسـتمرار بـر وضعیت مورد اشاره در امنیت ملی نیز تاثیر می گذارد؛ لذا آشنایی با جغرافیای نظامی مناطق مـرزی و بـه طـور کلی جغرافیای سیاسی می تواند تا حدود زیادی از تکرار رخدادهای امنیتی ناشـی از بحـران هـای آن سـوی مرزها جلوگیری کند. روش انجام این تحقیق کتابخانه ای - اسنادی است که با اسـتفاده از منـابع کتابخانـه ای (کتب ، مقاله ها، پایان نامه ها ) آمار و ارقام و اینترنت صورت گرفته است و مولفه های تاثیرگـذار در ایجـاد نـا آرامی در مناطق شمال غرب و غرب کشور بررسی شده و با تحلیل ساختاری موانع برقراری ثبات و امنیت در منطقه شناسایی و در نهایت راهکارهای لازم به منظورتامین امنیت مرزها از دیدگاه نظامی – امنیتی ارائه شـده است .
خلاصه ماشینی:
"در این تحقیق سعی شده تا مفهوم جغرافیا و جغرافیای نظامی ، مرز، انواع مـرز، مـرز مشـترک بـه طـور خـاص مرزهای شمال غرب و غربی و اختلافات مرزی و تأثیر تحولات داخلی کشورهای همسایه بر نـواحی مـرزی شمال غرب و غرب جمهوری اسلامی ایران ، هم چنین مفهوم نظامی و قلمرو فعالیـت آن بحـث شـود، ضـمنا تعریف کاملی از مفهوم جغرافیای سیاسـی – امنیتـی ، بـانگرش بـه جنبـه هـای کـاربردی در سـطوح مختلـف فعالیت های نظامی ارائه شود و به سؤال تحقیق مبنی بر تأثیرنقش جغرافیای نظامی بر امنیت مرزهـای مشـترک غربی با کشورهای همسایه پاسخ داده شود و به تبیین آن بدین صورت بپردازد که یکپارچگی قومی – مذهبی مرزنشینان با ساکنان آن سوی مرزها و وجود تحولات و تنش های موجود در کشورهای همسایه موجب بروز تحولات مشابه در این سوی مرزها شده و در وهله اول به امنیـت منطقـه و بـه مـرور در صـورت اسـتمرار بـر وضعیت مورد اشاره در امنیت ملی نیز تأثیر می گذارد؛ لذا آشنایی با جغرافیای نظامی مناطق مـرزی و بـه طـور کلی جغرافیای سیاسی می تواند تا حدود زیادی از تکرار رخدادهای امنیتی ناشـی از بحـران هـای آن سـوی مرزها جلوگیری کند."