چکیده:
در این مقاله ابتدا وضعیت مزیت نسبی تولید گندم در استان فارس به تفکیک کلیه شهرستانها بررسی گردید و سپس شهرستانها با توجه به میزان مزیت نسبی پهنهبندی شدند. به این منظور ابتدا شاخصهای مزیت مقیاس(SAI)، مزیت کارایی(EAI) و مزیت جمعی(AAI) برای کلیه شهرستانها برآورد و سپس با استفاده از تحلیل خوشهای، پهنهبندی شهرستانها انجام گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که شهرستانهای استان فارس دارای مزیتهای نسبی مختلفی درتولید گندم هستند. بنابراین، این شهرستانها در پنج سطح با مزیت نسبی بسیار بالا، مزیت نسبی بالا، مزیت نسبی قابل قبول، مزیت نسبی پایین و مزیت نسبی بسیارپایین پهنهبندی شدند. شهرستانهای لارستان و لامرد دارای بالاترین میزان مزیت نسبی تولید گندم در استان فارس بودند و شهرستانهای کازرون و خرمبید نیز کمترین مزیت نسبی را داشتند. نتایج آزمون تجزیه واریانس نیز نشان داد که از میان چهار فاکتور اقلیمی، تنها متوسط حداقل دما در تفکیک سطح مزیت نسبی تولید گندم شهرستانها تاثیرگذار بود. با توجه به سطح بندی مزیت نسبی تولید گندم در استان فارس، به برنامه ریزی و پشتیبانی از تولید گندم مورد نیاز است.
خلاصه ماشینی:
"میزان عملکرد محصول گندم آبی در استان فارس به تفکیک شهرستانها در سال 1391 درهمین راستا، تعیین مزیت نسبی محصولات تولیدی مختلف یکی از جنبه های مهم برنامه ریزی اقتصادی است که از شیوههای برآورد این مزیت ، استفاده ازشاخص های فیزیکی مزیت نسبی مانند شاخص مزیت مقیاس، شاخص مزیت کارایی و شاخص مزیت جمعی است (احمدوند و نجف پور، ١٣٨٢).
میزان شاخص های مزیت مقیاس، مزیت کارایی و مزیت جمعی تولید گندم در شهرستانهای استان فارس شهرستان شاخص مزیت مقیاس شاخص مزیت کارآیی شاخص مزیت جمعی آباده 0/92 1/05 0/987 ارسنجان 0/65 0/68 0/664 اقلید 0/81 1/66 1/160 استهبان 0/74 1/25 0/960 بوانات 0/68 0/85 0/761 پاسارگاد 0/91 0/87 0/891 داراب 0/77 1/94 1/221 جهرم 1/24 1/13 1/183 خنج 0/89 1/48 1/146 خرم بید 0/61 0/49 0/544 زرین دشت 1/06 2/09 1/486 رستم 1/04 0/97 1/006 سروستان 1/02 1/11 1/066 سپیدان 1/05 0/91 0/976 شیراز 1/13 0/91 1/015 فسا 0/88 1/48 1/142 فیروزآباد 0/87 2/16 1/371 قیروکارزین 1/11 1/48 1/281 فراشبند 0/68 0/42 0/536 کازرون 0/65 0/34 0/470 لارستان 1/24 2/77 1/852 لامرد 1/53 2/43 1/932 ممسنی 1/34 1/24 1/288 مرودشت 1/01 0/88 0/943 مهر 1/53 0/86 1/147 نی ریز 0/96 2/06 1/405 مأخذ: یافته های تحقیق همان طور که نتایج جدول ١ نشان می دهد، شهرستانهای لامرد، مهر و ممسنی دارای بالاترین مزیت مقیاس بودند بدین معنا که درجه تمرکز محصول گندم در این شهرستانها بالا بوده و نسبت به سایر محصولات زراعی ، سطح زیرکشت بیشتری را به خود اختصاص داده است ."