چکیده:
در بین آثار گوناگون حماسی ایران و جهان ، بدون شک شاهنامـة فردوسی ، یکی از بزرگترین و اثرگـذارترین آثار است . شاهنامه در عین حماسی بودن ، هم داستان های عاشقانه دارد و هم داستان های تاریخی . یکی از داسـتان هـای زیبای شاهنامه که رنگ و بـوی عاشـقانه نیـز دارد، مـاجرای "زال و رودابـه " اسـت . در شـکل شناسـی داسـتان "زال و رودابه " که هدف اصلی این مقاله است ، سعی شده تا ضمن معرفی داستـان ، اجـزای مختلف آن از جمله : شخصیت ها، صحنه ها، تضادها، تقابل ها، روایت داستان ، طرح داستان (پی رنـگ ) و ... بررسـی و مقایسـه ای شـکل شناسـانه ، هرچنـد کوتاه ، با روش ریخت شناسی پراپ انجام شود. به این امید که ساختار داستان "زال و رودابه " به شکلی علمـی و عینـی واکاوی و مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"21 ساختن کاخ T2 ساختن کاخ برای رودابه توسط سیندخت برای مراسم عروسی 22 ازدواج W* ازدواج زال و رودابه 23 پاداش نقدی و هدایا W° هدایای نثار شده به زال ورودابه هدایای سیندخت به سام هدیة رودابه به زال ، هدیة زال به رودابه 24 وعدة ازدواج W1 قول ازدواج زال ورودابه به هم 25 عامل جادویی یادآور می شود که وقت احتیاج خودش ظاهر می شود F9 آشکار شدن سیمرغ با سوزاندن پر سیمرغ 26 عامل جادویی پیدا می شود F5 رسیدن سیمرغ 27 کارهای متقیانه E7 عدم ارتکاب عمل غیر شرعی در اولین دیدار زال ورودابه 28 عزیمت ↑ رفتن و روانه شدن 29 بازگشت ↓ بازگشت ردیف تعریف اختصاری عناصر ریخت شناسی پراپ عناصر داستان "زال ورودابه " (خویشکاری ها) 30 خبرگیری ε دریافت اطلاعات توسط زال و رودابه از یکدیگر 31 ------------- --- دعوت به مهمانی ← 32 ------------- --- رفتن به مهمانی → 33 ------------- --- عشق Lo 34 راهنمایی و انتقال G پرستندگان زال را به کاخ رودابه می برند 35 یاری طلبیدن B1 یاری خواستن زال از موبدان یاری خواستن رودابه از پرستندگان 36 ------------- --- اقامت در کابل Ω 37 ------------- --- استقبال W3 31 کارسازی K جلب رضایت 32 -------------- --- موافقت Ko 33 ------------- --- مخالفت × 34 نتیجة مثبت + تولد رستم 35 ----------------- --- ملاقات w4 (بنگـرید بـه : پـراپ ،١٣٦٨: ٢٧٨-٢٧٠) با توجه به نشانه گذاری هایی که در خلاصة داسـتان ، انجـام داده ایـم ، شـکل و فرمـول خویشکاری های آن ، جهت مقایسه و بررسی به این شکل نمایش داده مـی شـود."