چکیده:
در این پژوهش با توجه به نتیجه ی آخرین ارزیابی بین المللی سازمان ملل متحد از ١٩٣ کشور عضو، در زمینه «سطح توسعه دولت الکترونیک » در سال ٢٠١٢ که ایران در جایگاه بسیار فرودست ١٠٠ ام قرارگرفت و نیز شکاف فراوان بین این واقعیت ، با آرمانهای بلند سند چشم انداز ملی کشور (که افق ایران ١٤٠٤ را ترسیم کرده و خواهان جایگاه برتر و نخست برای ایران در زمینه علمی، فناوری و...در بین کشورهای منطقه در سال ١٤٠٤ شده است ) به موضوع «تدوین چارچوبی برای الگوبرداری خدمات دولت الکترونیک ایران »، در راستای بررسی دوباره ی جایگاه ایران در منطقه ی خاورمیانه و شمال آفریقا (منطقه «منا») پرداخته میشود. ایران در ارزیابی سال ٢٠١٢ سازمان ملل متحد، در بین ٢٠ کشور منطقه «منا»، در رتبه ی ١٢ جای گرفت . روش انجام این پژوهش بر پایه ی «فرایند تحلیل سلسله مراتبی» (AHP) قرار گرفته است و ابزارهای انجام این پژوهش نرم افزارهای Spss و Excel میباشند. نخست با بررسی ارزیابی سال ٢٠١٢ سازمان ملل متحد و اتحادیه بین المللی مخابرات ، به گردآوری همه زیرسنجه های تاثیرگذار بر توسعه دولت الکترونیک پرداخته میشود. سپس با کمک پرسشنامه خبرگان ، نظر کارشناسان درباره زیرسنجه های موثر بر سنجه نهایی دولت الکترونیک دریافت میگردد و بر روی این زیرسنجه ها، فرایند تحلیل سلسله مراتبی انجام میشود تا وزن هر زیرسنجه در ارزیابی توسعه دولت الکترونیک بدست آید . برتری سنجه ی بدست آمده در پژوهش کنونی، «فراگیرتر» بودن (استفاده از زیرسنجه هایی گسترده تر نسبت به سنجه های دیگر پژوهش های بین المللی) است ، و نیز «دقیقتر» بودن (وزن دهی زیرسنجه های موثر بر «سنجه نهایی دولت الکترونیک » با کمک دیدگاههای خبرگان ). نکته مهم دیگر، آنست که با انجام تحلیل همبستگی، به حذف زیرسنجه هایی که با همبستگی بالا، تاثیری مشابه بر سنجه نهایی دارند پرداخته میشود در حالیکه در پژوهش سازمان ملل ، یا اتحادیه بین المللی مخابرات ، به این مساله توجه نشده است . در آخر با کمک چارچوب نوین ، رتبه بندی نوینی انجام پذیرفت که برپایه ی آن ، ایران جایگاه ١١ را بطور مشترک با کشورهای اردن ، تونس و مصر بدست آورد یعنی ایران در این چارچوب ، یک جایگاه بالاتر از ارزیابی ملل متحد قرار گرفت .
خلاصه ماشینی:
"در راستای این بررسی، از آنجا که برپایه ی تعریف ، «الگوبرداری» یک فرایند همیشگی است از ارزیابیو سنجش محصولها،خدمات ، وفرایندها در مقابل قویترین رقیبها یا آنهاییکه درزمینه ی کاریشان مشهور هستند (١٩٩٤ ,Zairi& Leonard)، و الگوبرداری میتواند فرایندی برای اندازه گیری عملکرد در مقابل بهترین شرکت ها درهر زمینه یا صنعت ،و سپس استفاده از تحلیل برای رسیدن و حتی پشت سر گذاشتن بهترینها درهر صنعت باشد(١٩٩٣ ,Katz &Pryor )یا به بیانی کوتاه ، الگوبرداری یک روش منظم برای کسب بهبودمستمر است (٢٠٠٥ ,Yarrow &Wainwright, Green, Mitchell, )، بنابراین روشی است که میتواند برای بررسی مورد نظر دراین پژوهش بکار گرفته شود.
بنابراین تنها ٢٠ کشور ازمیان آنها در رتبه بندی پژوهش کنونی، مورد استفاده قرار میگیرند یعنی کشورهای: اردن - اسراییل - الجزایر- امارات متحده عربی-ایران - بحرین - ترکیه - تونس - جیبوتی- سوریه - عربستان سعودی- عمان - قبرس - قطر- لبنان - مالت - مراکش - مصر- موریتانی-یمن .
جدول (٢٩): رتبه بندی کشورهای «منا» بر پایه ی سنجه نهایی دولت الکترونیک 1 مالت 2 اسراییل 3 قبرس 4 عربستان سعودی 5 امارات متحده عربی 6 بحرین - قطر 8 عمان 9 ترکیه 10 لبنان 11 ایران - اردن - تونس - مصر 15 مراکش 16 سوریه - الجزایر 18 جیبوتی 19 یمن 20 موریتانی در این رتبه بندی نوین ، دیده میشود که ایران با مصر وتونس و اردن ، در جایگاهی برابر ایستاده اند."