چکیده:
اهمیت بررسی روابط همگرایی ایران و پاکستان از این حیث است که طی چند دهه اخیر(بخصوص پس از انقلاب)، به تبع از مسائلی(معمولا ایدئولوژیک) دو کشور دوست و همسایه چنانچه شایسته است نتوانستند مناسبات قابل قبولی را داشته باشند. به همین دلیل عقیده عام سرشت مناسبات ایران و پاکستان را بحرانی، غیرقابل اعتماد و واگرا می داند. بر این اساس، این پژوهش در پیپاسخ به این سوال است که ایران و پاکستان چگونه میتوانند روابط همگرایی را تجربه کنند؟ فرضیه مطرح شده این است، علیرغم تنشهای بسیاری( و بعضا ناخواسته) که وجود دارد بسترهای همگرایی و روابط مطلوب دو کشور مهیا است. به صورت تاریخی دو کشور دارای، پیوندهای فرهنگی(ژئوکالچری)، ژئوپلیتیکی و جغرافیایی فراوانیاند؛ این مهم خود مدخلی است برای نیل به روابط مطلوبتر در سایر زمینهها- به طوری که دو کشور قادرند با مشارکت بهتر و جدیتر در گروهبندیهای منطقهای نظیر: پیمان سیاسی اقتصادی شانگهای و پیمان اقتصادی اکو، سازمان کشورهای اسلامی و گروه موسوم به دی هشت؛ با ماهیت دو گانه ژئوپلیتیک ژئواکونومی روابط ما بین را ارتقاء ببخشند. همچنین صادرات و واردات غیر انرژیک (کالاهای غیر نفتی) و انرژیک (منابع گازی و سایر منابع فسیلی) میتواند بخش از روابط ژئواکونومیک ایران و پاکستان باشد. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش؛ توصیفی تحلیلی محسوب میشود. اطلاعات مورد نیاز به شیوه اسنادی و با مراجعه به منابع معتبر چون کتب، مقالات و گزارشهای معتبر گردآوری شده است.
The importance of investigating relations of convergence of Iran and Pakistan is due to the fact that during several recent decades (especially، after Islamic revolution of Iran)، they could not make acceptable relations as what is deserved because of some problems – mostly ideological ones - between two friend and neighbor countries. This fact results in the general opinion that the nature of relations of Iran and Pakistan is critical، unreliable، and divergent. On this basis، this research attempts to answer the question of how Iran and Pakistan can experience convergent relations. The research hypothesis is that، despite the current tensions between the two countries، which are mostly unwanted، there are opportunities for convergence and desired relations between the two countries. Historically، both countries have many cultural (geocultural)، geopolitical، and geographical relations. This can lead to achieving more desired relations in other fields so that two countries can be able to promote mutual relations with better and more serious participation in regional groupings such as political-economical treaty of Shanghai، economical treaty of ECO، Islamic Countries Organization، and the group called D-8 with dual nature of geopolitics–geoeconomics relations. In addition، the exports and imports of nonenergic (non–oil goods) and energic sources (gas sources and other fossil sources) can be part of Geo-economic relations between Iran and Pakistan. This research is a descriptive-analitical study. The research data has been gathered in documentary method referring to valid sources such as books، published papers، and valid reports.
خلاصه ماشینی:
"به صورت تاریخی دو کشور دارای ، پیوندهای فرهنگی (ژئوکالچری )، ژئوپلیتیکی و جغرافیایی فراوانی اند؛ این مهم خود مدخلی است برای نیل به روابط مطلوب تر در سایر زمینه ها- به طوری که دو کشور قادرند با مشارکت بهتر و جدی تر در گروه بندی های منطقه ای نظیر: پیمان سیاسی - اقتصادی شانگهای و پیمان اقتصادی اکو، سازمان کشورهای اسلامی و گروه موسوم به دی هشت ؛ با ماهیت دو گانۀ ژئوپلیتیک - ژئواکونومی روابط مابین را ارتقاء ببخشند.
هدف مقاله فوق ابهام زدایی و تبیین روابط همگرای ایران و پاکستان (از نگاهی متفاوت )، در سه سطح ژئوکالچر(پیشینه تاریخی و فرهنگی )، ژئوپلیتیک ( گروه بندی های اقتصادی ؛ اکو شانگهای ، عضویت در دی - هشت و سازمان کنفرانس اسلامی ) و ژئواکونومیک ( صادرات و واردات کالا و انرژی ) است .
خلیج فارس ، پاکستان و کشورهای آسیای مرکزی طرح بین المللی کریدور شمال - جنوب (هلسبنکی ) و عبور بخشی از آن از ٦مناطق جنوب استان سیستان و بلوچستان امکان اتصال خط آهن از زابل به مرز میر جاوه و پاکستان به دنبال اتصال راه آهن ٧سراسری به پاکستان و شبه قاره ٨وجود فضاهای طبیعی بدیع توسعه دریایی و تاریخی برای توسعه صنعت توریسم منبع : خلیلی و همکاران ، ١٣٩١: ١١٦ نتیجه گیری واقعیت این است که در فضای غبارآلود ایدئولوژیک شیعه - سنی ، پاکستان و ایران که ظرفیت تام همگرایی را داشته و دارند، همواره روابط تنش زایی را از حیث گروهای تروریستی و اسلام رادیکال زه شده تجربه کردند."