چکیده:
آلودگی های زیست محیطی از چالش های اصلی و مهم جهان ، به ویژه جهان اسلام است . آلودگی محیط زیست ، پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب و هوا، خاک یا زمین است ، به میزانی که کیفیت فیزیکی ، شیمیایی یا بیولوژیک آن را به طوری که به حال انسان یا سایر موجودات زنده ، گیاهان ، آثار یا ابنیه مضر باشد، تغییر دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی آلودگی های زیست محیطی در کشورهای جهان اسلام است . در این پژوهش ، با رویکرد توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی ، اطلاعات لازم از منابع مرتبط ، به صورت هدفمند گردآوری ، مقوله بندی ، تحلیل و در نهایت مقایسه گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که کشورهای جهان اسلام با چالش ها و آلودگی های زیست محیطی مختلفی روبه رو هستند. همچنین ، نرخ بسیار سریع رشد شهری در منطقه و تمرکز جمعیت در مناطق شهری منجر به افزایش آلودگی هوا می شود. علاوه بر آن ، فرایندهای صنعتی ، دفع نامناسب زباله های جامد و خطرناک ، تولید گازهای کارخانه ای توسط وسایل نقلیه و سوخته شدن سوخت به منظور تولید برق در نیروگاه ها، از منابع اصلی آلودگی هستند و با رشد تکنولوژی ، مصرف گرایی ، شهرنشینی و زندگی ماشینی ، بیش از پیش به آلودگی ها و مشکلات زیست محیطی شهرهای جهان و همچنین جهان اسلام می افزاید و در نتیجه آن ، نگرانی های انسان معاصر در مواجهه با این چالش های بحرانی مضاعف می گردد.
خلاصه ماشینی:
از جمله این چالش ها، می توان به کمبود آب دائمی ، وجود طبیعت صحرایی بیش از سه چهارم آفریقا و پیشروی هرچه بیشتر بیابان ها، گسترش آلودگی در سراسر منطقه به علت افزایش تراکم جمعیت ، شهری سازی و صنعتی سازی ، تأثیرات جدی تغییرات جوی بر آفریقای شمالی از جمله کاهش دسترسی به آب ، افزایش میزان تخریب طوفان های شن و گرد و خاک در مناطقی چون مصر و سودان ، ضعیف بودن خاک منطقه و دشواری کشاورزی پایدار، در معرض خطر واقع شدن اکوسیستم منطقه به علت جنگل زدایی ، برداشت دائم و چراندن بیش از حد مراتع توسط مردم چوپان در منطقه ساحل ، تهدید امنیت غذایی و انسانی در منطقه به علت تغییرات جوی و کویرزایی اشاره کرد.
همچنین ، یافته ها نشان داد که در کشورهای شرق آفریقا نیز چالش های زیست محیطی وجود دارد که می توان به مواردی از جمله در معرض خطر قرارگرفتن بازدهی کشاورزی ، امنیت غذایی و سلامت در آفریقای شرقی به علت خشکسالی ، چرای بیش از حد و کشاورزی آسیب زا، ایجاد کویرزایی در این منطقه ، مستعد بودن منطقه برای پدیده ال نینو (El Nino) و وقوع سیل ، جنگل زدایی ، تشدید مشکلات ناشی از گرمای جهانی ، آلوده شدن ساحل این منطقه از طریق نشت نفت از نفتکش ها، بالا آمدن سطح آب دریاها، افزایش نفوذ آب شور در منابع آب شیرین و افزایش وقوع رویدادهای جوی نامطلوب در دولت های کوچک جزیره ای ، اشاره کرد.