چکیده:
دیدگاه های یک تربیت دینی را در تضاد با عقلانی توان دیشه ورزی می بینند، منشا بسیاری از شبهات و پرسشهایی اند که در این زمینه مطرح شده اند. برهمین اساس امروزه عناوینی چون القای تفکر عقلانی،تفکرانتقادی و خلاقیت از موضوعات مهم تربیتی هستند که نظر پژوهشگران را به خود جلب کرده اند. درتعلیم و تربیت امروز گرایش به تفکر انتقادی یکی از ملزومات زندگی عقلانی قلمداد شده است. در کشور ما، ضرورت تربیت دینی به منزله وظیفه مهم و اصلی تعلیم و تربیت پذیرفته شده است و باید به گون ه ای اعمال شود که در مقابل چالش های موجود به بهترین شکل، مخاطبان را جذب کند. بنابراین، باید تلاش کرد تا به شیوه های موجود در این فرآیند، کیفیت بخشید و آن را بهتر و زیباتر به نسل جوان ارائه داد. اگر تربیت دینی بتواند با روشهای جدید منطبق شود، گامی موثر برای جذب افراد به دینداری برداشته است. یک راهکار اساسی در جامعه ما، داشتن تفکر انتقادی در شیوه های تربیت دینی است. این مقاله، با روش تحلیل مفهومی و نیز با استناد به منابع معتبر، تلاش می کند به تطبیق و همگرایی مولفه هایی که در تفکر انتقادی و تربیت دینی موثرند، بپردازد. نتیجه این پژوهش، اشتراک برخی مولفه های تفکر انتقادی و تربیت دینی را به ویژه در بعد شناختی مورد تاکید قرار می دهد و ثابت می کند که این مولفه ها با هم تطابق و همخوانی دارند.
خلاصه ماشینی:
نتیجه این پژوهش ، اشتراک برخی مؤلفه های تفکر انتقادی و تربیت دینی را به ویژه در بعد شناختی مورد تأکید قرار میدهد و ثابت میکند که این مؤلفه ها با هم تطابق و همخوانی دارند.
برای نهادینه شدن تفکر انتقادی در تربیت دینی در سطح جامعه و توجه کاربردیتر به این فرآیند، لازم است که با جنبه های نظری این دو پارادایم بیشتر آشنا شوید.
تربیت دینی، به معنای فعالیتهای نظام مند و برنامه ریزی شده نهادهای آموزشی جامعه به منظور آموزش بینش ، منش و آموزه های دین به افراد است ، به گونه ای که در عمل نیز به آن پایبند باشند (داوودی، ١٣٨٣).
در انحصارگرایی مربی یا متربی فکر میکند که آنچه در اختیار اوست ، حقیقت مطلق است و هر چه غیر از اندیشه و دین اوست ، باطل مطلق است ، زیرا علاوه بر اینکه با حقیقت ادیان منطبق نیست ، در افراد تحت تربیت دینی نیز تعصب بی مورد به وجود میآورد و باب مراوده فکری میان طرفداران ادیان مختلف را میبندد (باقری، ١٣٨٠).
این ویژگی در تفکر انتقادی با مؤلفه روحیه تلاش و همچنین صبر و استقامت در تربیت دینی همخوانی دارد.
به نظر می رسد تفکر انتقادی ، روش جدید و مناسبی است که فرد را برای داشتن جهت گیری درست و عمیق و رفتار منطقی و تثبیت شده در برابر آموزه های دینی یاری می رساند.
در این مقاله ، پیشنهادها و راهکارهایی برای تقویت مؤلفه های تفکر انتقادی در تربیت دینی ارائه شده است که عبارت اند از: ١.