چکیده:
ﺳﯿﻤﺎ و ﻧﻤﺎﻫﺎی ﯾﮏ ﺷﻬﺮ، اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪه ی ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﻋﺘﻘﺎدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺑﺎزﺗﺎﺑﻨﺪه ﻫﻮﯾﺖ آن ﺷﻬﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺳﯿﻤﺎی ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺷﻬﺮﻫﺎی دﻧﯿﺎ اﺳﻼم ﺧﻮد آﯾﻨﻪ ای اﺳﺖ ﺑﺮ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﯽ، اﺳﻼم در ﻋﯿﻦ ﺟﻬﺎن ﺷﻤﻮﻟﯽ در ﺷﻬﺮ زاده ﺷﺪه و در ﺷﻬﺮ ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﺷﻬﺮ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد در ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﺎﻟﺒﺪ وﺳﺎﺧﺖ آن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ از ﻫﻤﺎن ﻗﺮون اوﻟﯿﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻨﺎی ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻧﻘﺶ وﯾﮋه ای در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎی اﺳﻼﻣﯽ در ﺗﻤﺎم ﻗﻠﻤﺮو اﺳﻼم داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﮐﺎرﮐﺮدی در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮ ﻧﯿﺰ اﯾﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ. در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻﺗﯽ از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ و ﻋﻨﺎﺻﺮی در ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﭼﻬﺮه اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﻘﺶ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺴﺘﺮی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯽ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻓﺮاﻫﻢ آورد. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻼﺷﯽ اﺳﺖ ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﻣﻌﺮﻓﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ وﯾﮋﮔﯽ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﮐﺎﻟﺒﺪی ﺷﻬﺮ ﮔﻠﻪ دار، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮم ﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ و ﺑﻮﻣﯽ ﺑﺎزار؛ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز و ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردن ﺗﻌﺎدﻟﻬﺎی زﯾﺴﺘﯽ و ﺑﻮﻣﯽ در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﺷﻬﺮ. در راﺳﺘﺎی رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف، اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ از روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ– ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻬﺮه ﺑﺮده ﮐﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻌﻤﺎری ﺷﻬﺮﻫﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺗﺒﻌﯿﺖ از ﺟﻬﺎن ﺑﯿﻨﯽ اﺳﻼﻣﯽ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ، ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
com تحلیل فضایی– کالبدی وشناخت عناصر هویت بخشی در شهرهای اسلامی (محدوده مورد مطالعه شهر گله دار) سامیه قوسی ١، وحید رستمی فرد 2 ١ کارشناسی ارشد جغرافیا گرایش اقلیم شناسی ٢ کارشناسی ارشد علوم سیاسی چکیده سیما و نماهای یک شهر، انتقال دهنده ی مفاهیم اعتقادی، اجتماعی، فرهنگی و بازتابنده هویت آن شهر هستند در سیمای تمامی شهرهای دنیا اسلام خود آینه ای است بر مظاهر تمدن اسلامی، اسلام در عین جهان شمولی در شهر زاده شده و در شهر گسترش یافت که کیفیت ساخت شهر در اغلب موارد در ارتباط مستقیمی با کیفیت کالبد وساخت آن داشته است از همان قرون اولیه اسلامی بنای مساجد نقش ویژه ای در شکل گیری و توسعه شهرهای اسلامی در تمام قلمرو اسلام داشته است بطوریکه علاوه بر جنبه کارکردی در سازماندهی فضاهای شهر نیز این نقش بسیار برجسته بوده است .
شهر اسلامی، معماری، عناصر، فضای کالبدی مقدمه : شهر جایی است که تعاملات شهری در ان موضوع پیوند خورده و مردم حس شهروندی نسبت به شهر خود دارا می باشند لذا شهر اسلامی به شهرهایی اطلاق می شود که در سرزمین هایی دارای فرهنگ و اعتقادات نشات گرفته از پیدایش اسلام ایجاد شده و رشد یافته اند که هویت اسلامی در این مجموعه بصورت منظمی در آمده و آداب و رسومی را برای خود ابداع کرده است (کرون و برون ١، ٢٠٠٦).