چکیده:
ﻗﻮﺳﯽ ﺷﻮﺷﺘﺮی، ﺷﺎﻋﺮ، ﻣﺆﻟﻒ و ﺧﻮﺷﻨﻮﯾﺲ ﺳﺪة دﻫﻢ و ﯾﺎزدﻫﻢ ﻫﺠﺮی از ﺟﻤﻠـﻪ ادﯾﺒـﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﻨﺎر ﻫﻨﺮ ﺷﺎﻋﺮی، در ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻤﯽ و ادﺑـﯽ ﻧﯿـﺰ ﺻـﺎﺣﺐ ﺗﺄﻟﯿﻔـﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ اﻣﺮوزه آﮔﺎﻫﯽ ﭼﻨﺪاﻧﯽ از ﺷﺨﺼﯿﺖ و ﺷﻌﺮ او در دﺳﺖ ﻧﺪارﯾﻢ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺟﺴﺖ وﺟﻮ در ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﮐﻪ از اﯾﻦ ادﯾﺐ دورة ﺻـﻔﻮی ﻧـﺎم ﺑـﺮده اﻧـﺪ، درﺑـﺎرة زﻧﺪﮔﯽ، ﺗﺄﻟﯿﻔﺎت، اﺷﻌﺎر و دﺳﺘﻨﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎی او اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺎزه اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ او در روزﮔﺎر ﺧﻮد ﺷﻬﺮت و اﻋﺘﺒﺎری داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و اﻫﻞ ﻓﻀﻞ از آﺛﺎر او ﺑﻬﺮه ﻫﺎ ﺑﺮده اﻧﺪ.
Qawsi-e Shushtari, a 17th century poet, writer and calligrapher, is among those men of letters who, besides their poetic art, have produced numerous works in a variety of scientific and literary areas. In spite of all this, little is known today about his personality and poetry.
In the present article, through exploring in the sources that have mentioned this Safavid-period literary scholar, we present new information about his life, writings, poetry and hand-written notes, which indicate that he was a man of some importance and credit in his own time, and that scholars benefited from his works.
خلاصه ماشینی:
"او چندی بعد در یکی از قصاید خود از سنان پاشا تقاضا کـرد کـه اسباب سفر فرزندان و منسوبان شاعر را نیز به بغداد فراهم کند: مرا در شوشتر هستند منسوبان و فرزندان کزیشان خاطری دارم به دست غصه زندانی من اینجا دور ازیشان مستعد صد گرفتاری چنان کایشان در آنجا مبتلای صد پریشانی کنون دارم هوای آنکه در بغدادشـان آرم که در ظل تو شاید بگذرد عمرم به آسانی ولیکن وقتی این معنی ز قوت سوی فعل آید که الطاف تو گردد قوت و فعل مـرا بـانی (همان ، گ ١٢) یکی از قصاید او در مدح سنان پاشا از حضور او در استانبول حکایت میکند (همان ، گ ١٥) و یادداشت او در حاشیۀ یکـی از نسـخه هـای نفحـات الانـس محفـوظ در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران به شمارة «ف ٢٣٤٩» نشان میدهد کـه ایـن واقعـه مربوط به سال ١٠٠٣ق بوده است .
٣. دیوان خاقانی مجدالدین علی قوسی این نسخه را که به شمارة ٩٧٧ در کتابخانۀ مجلـس شـورای اسلامی نگهداری میشود، در سال ٩٩٩ق در کربلا استنساخ کـرده و در آن حـدود پانزده هزار بیت از اشعار خاقانی را به خط شکسته نستعلیق گرد آورده و مقابلـه و تصحیح کرده است (حائری ١٣٥٣: ٣/ ٢٢٤)."