چکیده:
نوشتار پی شرو نقدی بر جلد نخست از کتاب تاریخ اندیشه های دینی اثر میرچا الیاده است که نسخه اصلی آن در سه جلد و به زبان فرانسوی در طول سا لهای 1976 تا 1983 نوشته شد هاست. الیاده در جلد نخست کتابش به بررسی تاریخ اندیشه های دینی از عصر حجرتا اسرار الئوسیس پرداخته، در جلد دوم این تاریخ را از گوتمه بودا تا پیروزی مسیحیت ادامه داده و در جلد سوم از حضرت محمد(ص) تا عصر اصلاحات را مورد مداقه قرار داد هاست. ترجمه انگلیسی کتاب در حدود دو سال پس از چاپ هر جلد از کتاب به پایان رسید هاست. جلدهای اول و دوم آن توسط مترجم نام به زبان انگلیسی برگشته و جلد سوم کتاب با « ویلارد آر. تراسک » ، آشنای آثار الیاده ترجمه شده است. گفتنی است « دیانا اپوستولوس کاپادونا » و « الف هیلتابایتل » همکاری استاد مطالعات دینی، تاریخی و علوم انسانی در دانشگاه « الف هیلتابایتل » که پروفسور جورج واشنگنتن است. ترجمه این کتاب به تازگی توسط استاد بهزاد سالکی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه به طبع رسیده است. کتابی که ب هقطع از منابع مهم اهالی دین پژوهی و اسطوره شناسی است و جا دارد که آ نرا مورد توجه جد یتری قرار دهیم. لذا اگر این بازنگری بخواهد حق مطلب را به جای آورد، باید دست کم به سه بخش تقسیم شود. نخست، درباره شخص میرچا الیاده و نظریاتش در دین پژوهی و اسطوره شناسی؛ دوم، درباره این کتاب خاص و تمرکز بر جلد نخست از این سه گانه و سوم، درباره نحوه ترجمه فارسی کتاب.
خلاصه ماشینی:
"میرچــا الیــاده در مقدمــه کتــاب الگوهایــی بــرای بررســی تطبیقــی ادیــان٥ کــه ترجمـه فارسـی کتـاب از زبـان فرانسـه بـا نـام رسـاله در تاریـخ ادیـان توسـط جـلال ســتاری موجــود اســت (لازم بــه ذکــر اســت کــه ایــن ترجمــه بــا وجــود خوش خــوان بـودن در بسـیاری از جمـلات یـا کلیدواژه هـا از دقـت کافـی بـرای خواننـده متخصـص برخــوردار نیســت و لــذا بــرای اســتفاده و ارجــاع در حــد تخصصــی مناســب نیســت .
»(الیاده ،١٧:١٣٧٢) همان طــور کــه واضــح اســت الیــاده در این جــا بــه اهمیــت مقیــاس پی بــرده اســت و اگــر توجــه کنیــم ایــن متــن در ســال ١٩٤٩ تالیــف شده اســت ، یعنــی در میانــه ســال هایی کــه کنفرانس هـای میسـی بـه موضـوع سیسـتم های عمومـی معطـوف شـده بـود و درسـت یک ســال پیــش از آن نوربــرت واینــر نظریــه سیســتم های عمومــی را بــرای نخســتین پسااپیلــزسومزمسشـــمتـارن ٩۱٥۱-۱۱۲۳ بــار در ریاضــی و ســایبرنتیک مطــرح کنــد.
الیـاده در کتـاب تاریـخ اندیشــه های دینــی همان طــور کــه پیــش از ایــن در کتــاب الگوهایــی بــرای بررســی پسااپیلــزسومزمسشـــمتـارن ۱۱۲۳٩۱٥۱ تطبیقـی ادیـان ذکـر کـرده بـود، امـر قدسـی و تجلـی آن را در تاریـخ حیـات بشـر بـه شــیؤە یــک تاریخ نــگار ادیــان دنبــال می کنــد.
پرواضــح اســت کــه همان طــور کــه پیــش از ایــن شــاعر نامــدار آلمانــی فردریــش هولدرلیــن هــم در قطعــه شــعر معــروف خــود اشــاره کــرده بــود «آن جاکــه خطــر هســت ، نیــروی منجــی نیــز می بالــد»، مســئله طرح شــدٔە الیــاده کامـلا قابـل فهـم اسـت ، امـا نحـوه اشـاره الیـاده مـا را در از تمـام طـول تاریـخ تمـدن بشــر عبــور می دهــد و بــه خاطرمــان مــی آورد کــه بســیاری از اختراعــات بشــر چقــدر بــرای گونــه ی او تهدیدکننــده بوده انــد."