چکیده:
نژادپرستی در معنای فراگیر خود به معنای برتری برخی انسانها بر برخی دیگر به واسطه نوع نژاد آن هاست. موضوع نژادپرستی در علوم مختلفی از جمله سیاست، جامعه شناسی، حقوق، روان شناسی و به ویژه علم اخلاق مورد توجه قرار گرفته است. در برخی سیستمهای اخلاقی، همچون دستگاه فلسفه اخلاق کانت، موضوع نژادپرستی، همانند بسیاری از موضوعات موردی دیگری، مورد توجه خاص قرار نگرفته است. اما این امر بدین معنا نیست که نتوان بر اساس آن سیستم، نژادپرستی را بررسی کرد.
در این نوشتار سعی بر آن است تا بر اساس دستگاه اخلاقی کانت و با شرح و توضیح سه تنسیق مشهور او از امر مطلق، به استخراج و استنتاج نظر کانت در باب بحث نژادپرستی پرداخته شود. در فرجامین تحقیق، این نتیجه رخ خواهد نمود که کانت، بر اساس دستگاه اخلاقی خود، نمیتواند نژادپرستی را موجه بداند. در نظر کانت، فضیلت اخلاقی عبارت است از ادای تکلیف یا فعل مطابق تکلیف، که این امر نمیتواند ارتباطی با نوع نژاد فاعل فعل داشته باشد. این امر در حالی است که برخی، پاره ای از نظرات او، از جمله امر مطلق متعین، را موجب بروز عقاید نژادپرستانه می دانند.
خلاصه ماشینی:
"(کانت ، ١٣٦٩: ٦) میتوان یکی از بهترین صورت بندیها، که مطابق سه بخش اصلی اثر کانت ، در سه بخش تنظیم شده و به تحلیل سه گذر اخلاقی کانت میپردازد، را این گونه بیان کرد: «گذر از معرفت اخلاقی عمومی به معرفت فلسفی آن » با توجه به «ارادة نیک » بـه عنـوان یگانه خیر مطلق ؛ «گذر از فلسفه توده پسند اخلاق به مابعدالطبیعۀ اخلاق » با توجه به «امر مطلـق » در برابـر «امر شرطی» و سه ضابطۀ امر مطلق یعنی: قانون کلی، انسانیت به عنوان غایت بالـذات ، و ارادة واضع قانون عام ؛ ١.
در واقـع در ایـن بخـش از نوشتار ما به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که آیا میتوان بر اساس ضابطه هـای امـر مطلـق کانتی، نژادپرستی را به کلیت و ضرورت امر اخلاقی نزدیک کرد یا نه ؟ در واقع اگر نتوان این امر را صورت داد به این معناست که در نظر کانت ، نژادپرستی نمیتواند به عنوان یـک امـر اخلاقـی پذیرفته شود.
در این صـورت بـا توجه به شرایطی که کانت برای این نوع اراده بیان میکند و با در نظر گرفتن این امر که موجود عاقل را چه بنامیم و که بدانیم ، این ضابطه متضـمن تأکیـد بـر ایـن حقیقـت اسـت کـه چنـین موجوداتی جامعه ای را تشکیل میدهند که در آن هر عضوی میداند که عضو دیگـر، در مقـامی قرار دارد که میتواند واضع قانون عام باشد و بر این اساس با وی رفتار میکند."