چکیده:
امروزه عوارض و ضایعات شهرنشینى شتابان و بىرویه و بدون برنامه و عدم مدیریت شهرى مناسب در برخى از شهرها به حدى رسیده که اصولاً شهرنشینى را به پدیده اى نامطلوب و داراى ارزش منفى بدل ساخته است.
گرایش به تمرکز بیشتر و قطبى شدن در سطوح بالاى جامعه شهرى و فاصله گرفتن سطوح بالا از پایین، گرایش به رشد بى محتوا به لحاظ عدم تناسب بین مقیاس و عملکرد شهرها و... از جمله عواملى است که موجب کاهش روزافزون بازده ى سرانه جامعه شهرى، فعالیت سوداگرانه، تسلط بخش غیررسمى بر بخش رسمى و رشد بحران هاى اجتماعى - فرهنگى شده است و در نتیجه منابع و عوامل تولید حوزه خود را بلعیده و موجبات رشد بیشتر خود را فراهم مى آورند.
در همین راستا بافت قدیم شهرخرم آباد نیز علی رغم وجود امکانات بالقوه تاریخى، اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى خود از مشکلات مذکور رنج مىبرد. ترکیب جمعیتى، تفاوت هاى فرهنگى ساکنین و مشکلات قانونى و حقوقى حاکم که نتیجه عدم سیاست گذارى صحیح و اصولى مى باشد از مشخصات این بافت است. کم ارزش بودن قیمت زمین و ساختمان، عدم امنیت اجتماعى و روانى، غلبه گروه هاى شغلى کم درآمد و وجود چهره فقر در بافت قدیم نسبت به بافت جدید و نوساز شهر نیز از مشخصات این نوع بافت ها مى باشد.
هدف اساسى تحقیق حاضر شناسایى ساختار کالبدى - کارکردى و مسائل و مشکلات بافت قدیمى شهر خرم آباد مى باشد. نتیجه تحقیق نشان مى دهد که فقدان و نبود طرح های اجرایى مناسب فقدان مدیریت واحد شهرى مسائل و مشکلات حقوقى مربوط به تملک املاک، فقر اقتصادى و فرهنگى، قدیمى و فرسوده بودن اغلب ساختمان ها و عدم بهسازى آنها و... از مشکلات اساسى این بافت مى باشد. در این مقاله با استفاده از روش تحقیق اسنادى، توصیفى، تحلیلى و بررسى هاى میدانى به بررسى و مطالعه مشکلات کالبدى- فضایى و کارکردى بخش مرکزى شهر خرم آباد پرداخته ایم.