چکیده:
در مورد مصر،یکی از عوامل بسترساز جنبش اجتماعی،ساختار جمعیتی این کشور به ویژه نقش جوانان در این تحولات آن بوده است.در سال 2011،حرکت های اعتراضی جدیدی در مصر به وقوع پیوست که تا پیش از آن کمتر کسی به احتمال شکل گیری آنها اندیشیده بود.در بررسی عوامل شکل دهنده به اعتراض های مردمی سال 2011 در کشورهای عربی خاورمیانه و شمال آفریقا،عوامل گوناگونی چون ساخت شکننده حکومت های دیکتاتوری،وابستگی خارجی،فاصله طبقاتی گسترده و حقوق مخدوش شده مردم به ویژه قشر جوان جامعه مورد تاکید قرار می گیرد.در مصر نیز مجموعه متنوعی از نارضایتی ها در میان نسل جوان این کشور در نهایت منجر به سقوط رژیم حسنی مبارک در سال 2011 شد.ریشه بسیاری از این مسائل را در ساختار جمعیتی این کشور باید جست و جو کرد.از این رو،در مقاله حاضر به واکاوی نقش عوامل ساختاری به ویژه جمعیت جوان مصر در تحولات اجتماعی این کشور طی سال های اخیر می پردازیم.پرسش اصلی این پژوهش آن است که دلیل نقش فعال جوانان در جنبش های اخیر در مصر چه بوده است؟در پاسخ به این پرسش،نگارنده بر این باور است که در این رابطه باید به دو نکته توجه داشت؛از یک سو،اتخاذ سیاست های باز اقتصادی و گسترش نظام آموزش عالی و توسعه تکنولوژی های ارتباطی و از سوی دیگر،فقدان توسعه سیاسی و آزادی احزاب و فعالیت های مدنی در سطح جامعه منجر شد تاجوانان مصری طی سالیان متمادی با نوعی محرومیت نسبی مواجه شوند.به عبارت دیگر،هر چه فاصله بین انتظارات ارزشی(توقعات)و توانایی های ارزشی(امکانات)بیشتر باشد،احساس محرومیت و بی عدالتی نسبی بیشتر می شود.
خلاصه ماشینی:
"پرسش اصلی این پژوهش آن است که دلیل نقش فعال جوانان در جنبشهای اخیر در مصر چه بوده است؟ در پاسخ به این پرسش، نگارنده بر این باور است که در این رابطه باید به دو نکته توجه داشت؛ از یک سو، اتخاذ سیاستهای باز اقتصادی و گسترش نظام آموزش عالی و توسعه تکنولوژیهای ارتباطی و از سوی دیگر، فقدان توسعه سیاسی و آزادی احزاب و فعالیتهای مدنی در سطح جامعه منجر شد تا جوانان مصری طی سالیان متمادی با نوعی محرومیت نسبی مواجه شوند.
فرصتهای حضور جوانان در جامعه شبکهای مصر در ارتباط با حضور فعال و رهبری این رویداد توسط جوانان مصر میتوان به این نکته اشاره کرد که طلایهداری جوانان مصری در این حرکت جمعی به آنها فرصت نشان دادن این مسئله را دارد که آنان روایت دیگری از خود و جامعهشان دارند و این وضعیت، نتیجه گسترش هویت و بازسازی آن بهعنوان فرایندی طبیعی در رهگذر تغییر نسلها و گسترش شبکههای ارتباطی و بهنوعی پیامد عصر اطلاعات و ارتباطات در جهان عرب است.
علاوه بر این، رشد سریع جمعیت در سالهای اخیر که باعث رشد 45 میلیون جوان زیر 35 سال در این کشور شد، بیکاری عظیمی را میان جوانان بهویژه تحصیلکردگان دانشگاهی ایجاد کرد که به دلیل نواقص ساختار دانشگاهی، تخصص و دانش لازم را برای جذب در بخشهای خصوصی به دست نیاورده بودند و همین امر نارضایتی گستردهای را به دنبال داشت."