چکیده:
در ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﺗﻤﺪن ﻫﺮ ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺳﻄﻮره ﻫﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋه ای ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺒﺐ ﺷﺎﻋﺮان در ﻫﺮ دورهای ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد اﺳﻄﻮرهﻫﺎ در ﺷﻌﺮ ﺑﺮآﻧﻨﺪ آنﻫﺎ در ﺷﻌﺮ ﺧﻮد، ﺣﺮف ﻫﺎ، ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎ، دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎ و ﻣﻘﺼﻮد ﺧﻮد را ﺑﺎ زﺑﺎﻧﯽ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ؛ اﻣﺎ ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﺑ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ و زﺑﺎن اﺳﻄﻮره ای ﻧﯿﺰ در ﺷﻌﺮ از اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺘﻮن ارزﺷﻤﻨﺪ ﺳﺮﺷﺎر از اﺳﻄﻮرهﻫﺎ ﮐﺘﺎب «ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ» اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻧﺴﻞﻫﺎی ﻗﺪﯾﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻧﻮاع ﮔﺮوهﻫﺎی ﺳﻨﯽ ﺣﻔﻆ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﮔﺮوه-ها کودکان و نوجوانان هستند.یکی از مباحث نسبتا جدید در ادبیات کودک بازآفرینی داستان های کهن شاهنامه است.بدین
ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اﺻﻞ اﺛﺮ را ﺣﻔﻆ ﮐﺮده و ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﺎﺧﺖ و ﺷﮑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ و ﯾﺎ ﻣﻮﺿﻮع را ﺗﻐﯿﯿﺮ داد ﺑﺎزآﻓﺮﯾﻨﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﮐﻪ ﺑﺎ روش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ- ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺮآﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزآﻓﺮﯾﻨﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖﻫﺎی ﻤﺎدﯾﻦ و اﺳﻄﻮرهای در ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ و اﻧﻌﮑﺎس آن در ادﺑﯿﺎت ﮐﻮدک و ﻧﻮﺟﻮان ﺑﭙﺮدازﯾﻢ.
خلاصه ماشینی:
"چه به - صورت داستان های منظوم و چه به صورت داستان های بازنویسی شده و یا ابیاتی که نویسندگان در ضمن شعرهای خود به - صورت پراکنده به این شخصیت اشاره میکنند مانند ابیات زیر از محمود کیانوش ، در این ابیات شاعر به این موضوع اشاره دارد که دیگر رستمی وجود ندارد و نبود این شخصیت پهلوانی شاعر کودک را غمگین کرده است : بابا بزرگ رستم دستان / از سرزمین قصه چرا رفت / بیژن به چاه ماند و منیژه / با آن دل شکسته کجا رفت .
همان گونه که میدانیم ، این نکته (بهره بردن از شخصیت شایسته و اخلاق پسندیده ی رستم ) در زمان حیات رستم نیز رواج داشته است ؛ آن زمان که کاووس فرزند خود یعنی سیاوش را به رستم میسپارد تا با خود به سیستان ببرد و به او راه و رسم مردانگی و جوانمردی و پهلوانی را بیاموزد، مبین این موضوع ارزشمند است که رستم به عنوان الگویی شایسته برای فرزندان ایرانی بوده است ؛ آن زمان که رستم در قید حیات بود با نزدیکی به وی این تربیت حاصل میشد و امروزه که تنها داستان های وی باقی مانده است با اشاره به این داستان ها از جانب آفرینندگان ادبیات کودک و نوجوان این تلاش صورت میگیرد.
٤-٢- سهراب قصه ی رستم و سهراب در ادبیات فارسی، به عنوان یکی از تراژدیهای مهم ادب فارسی مشهور است ؛ شاعران ایرانی در بیان قهرمانیها و افتخارات ملی، از اعمال این شخصیت های اسطوره ای بسیار استفاده کرده و آنان را نماد شجاعت ، شور، اشتیاق و ..."