چکیده:
متأسفانه در عصر کنونی نهاد خانواده، بهمنزلۀ اصلیترین رکن جامعه، دچار تزلزل شده است. ارائۀ الگوی مناسبی از خانوادة اسلامی از طریق محصولات نمایشی تلویزیون میتواند گرهگشا باشد. مقالۀ حاضر به دنبال ارائۀ سیاستهای محتوایی نمایش مطلوب خانواده در محصولات نمایشی تلویزیون برمبنای سبک زندگی اسلامی است. این پژوهش در دو مرحله انجام شده است. ابتدا، محتوای 7 عنوان کتاب (شامل 21 جلد)، در حوزۀ خانوادة اسلامی، به روش تحلیل محتوای کیفی، بررسی شد. نتیجه، بهدستآمدن ۷۲۵ کد در زمینۀ ویژگیهای خانوادة اسلامی بود که پس از مقولهبندی الگوی جامع خانواده در اسلام، در سه محور اصلی «دیدگاههای نظری اسلام دربارة خانواده»، «راهکارهای عملی تحکیم خانواده» و «عوامل تزلزل خانواده» ارائه شد. در مرحلۀ دوم، با طراحی سؤالاتی برآمده از الگوی احصائی در گام نخست، با استادان و کارشناسان 4 حوزۀ مدیریت و سیاستگذاری، خانواده و سبک زندگی اسلامی، تولید تلویزیونی و ارتباطات، که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبۀ نیمهساختاریافته انجام شد. نتیجه در دو بخشِ ارزیابی کارشناسان از وضعیت کنونیِ نمایش خانواده در تلویزیون و سیاستهای پیشنهادی برای بازنمایی خانواده ارائه شد. این سیاستها در دو بخش ارائه شد. بخش نخست، با عنوان «اهداف، محورها و اولویتها» شامل 7 مقوله «تشکیل خانواده و ازدواج»، «ترسیم جایگاه اعضای خانواده»، «اقتصاد خانواده»، «محیط مطلوب حاکم بر خانواده»، «صلۀ رحم»، «وظایف اعضای خانواده» و «مقابله با عوامل تزلزل خانواده» و 23 زیرمقوله است. بخش دوم نیز، با عنوان «سیاستها و ضوابط محتوایی»، شامل 35 گزارۀ محتوایی درخصوص بازنمایی مطلوب خانوادة اسلامی در محصولات نمایشی است که بهطور دقیق و مصداقی به بایدها و نبایدهای محصولات نمایشی میپردازند.
خلاصه ماشینی:
سیاست گذاری تولید محصولات نمایشی در تلویزیون ایران با محوریت خانوادۀ اسلامی محمدرضا تقوی پور١*، محسن اسماعیلی ٢، سیاوش صلواتیان ٣ چکیده متأسفانه در عصر کنونی نهاد خانواده ، به منزلۀ اصلی ترین رکن جامعه ، دچار تزلزل شـده اسـت .
مقالۀ حاضر به دنبال ارائۀ سیاست های محتوایی نمایش مطلوب خانواده در محصولات نمایشی تلویزیون برمبنای سبک زندگی اسلامی است .
از سـوی دیگـر، تدوین سیاست های برآمده از متن دین اسلام ، علاوه بر آنکه مـی توانـد جامعیـت بـالایی داشـته باشد و حوزه های مورد تأکید سبک زندگی دینی را برجسته کند، این قابلیـت را دارد کـه دیـد روشن و همه جانبه ای را از موضوع خانواده به تولیدکنندگان محصولات نمایشی عرضه کند.
هدف اصلی این مقاله ، پیشنهاد سیاست های محتوایی به منظـور تولیـد محصـولات نمایشـی برای سیمای جمهوری اسلامی ایران با محوریت خانواده برمبنای سبک زنـدگی اسـلامی اسـت .
بدین گونه که خروجی های به دست آمـده از مرحلـۀ قبلـی ، به همراه سیاست های فعلـی رسـانۀ ملـی در حـوزۀ محصـولات نمایشـی و خـانواده در اختیـار مصاحبه شوندگان (جدول ) قرار گرفت و با توجه به سـؤالات تحقیـق و عمـل بـرمبنـای قاعـدۀ اشباع ، مصاحبۀ نیمه ساختاریافته با ١٢ تن از متخصصان ٤ حـوزۀ تولیـد تلویزیـونی ، ارتباطـات ، مدیریت و سیاست گذاری فرهنگی و خانواده و سبک زندگی اسلامی انجام پـذیرفت و داده هـای حاصل ، کدگذاری و مقوله بندی کیفی شدند.