چکیده:
جستاری که در پی می آید، تلاشی است در بازنمود نقش کارکردگرایانه باورداشت آموزه مهدویت در نظام اخلاقی تمدن. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی سامان یافته و بر حسب دستاورد یا نتیجه تحقیق، از نوع توسعه ای ـ کاربردی و از لحاظ هدف تحقیق، از نوع اکتشافی و به لحاظ نوع داده های مورد استفاده، تحقیقی کیفی است.
در این جستار، ضرورت شناسی کاوش در این موضوع که در حقیقت مشخص کننده نقطه و یا جهتی است که این گفتمان باید متوجه آن باشد، یا در مسیر آن حرکت کند نیز مورد اهتمام قرار گرفته است.
نتایج تحلیل و ترکیب داده های جمع آوری شده نشان می دهد که «انگیزش دهی متعالی به رفتارها و ارتقای سطح نیازها و انگیزه ها»، «فائق آمدن بر بحران معناداری زندگی»، «ایجاد مکانیسم کنترل اجتماعی؛ پیشگیری خودآگاهانه از ناراستی ها»، «سامان یابی رویکردها و سازوکارهای اخلاقی» و «مسئله آفرینی در نظام اخلاقی تمدن»؛ از جمله موارد مهم در کارکردهای اخلاقی باورداشت آموزه مهدویت در تمدن اسلامی است. افزودنی است در این پژوهه به بیش از پنجاه مسئله قابل تامل در پیوند آموزه مهدویت و نظام اخلاقی در تمدن اسلامی اشاره شده است.
The following paper is an attempt in representing the role of function-oriented belief in Mahdism teachings in the ethical system of civilization. This article is structured in a descriptive-analytic method and depending on the achievement or the result of the research، it is of a developmental-applied kind، and in terms of the purpose of the research، it is of the exploration kind and in relation to the type of data used is a qualitative research. In this research، the necessity of exploring this issue، which in fact determines the point or the way this discourse must be directed toward or move on، has also been addressed. The results of the analysis and the combination of the collected data show that “transcendentally provoking the behaviors and promoting the level of needs and motivations”، “overcoming the crisis of life being meaningful”، “creating the social control mechanism; self-conscious prevention of dishonesty”، “finding the order of approaches and ethical mechanism”، and “creating issues in the ethical system of civilization”، are among the important issues in the ethical functions of believing the Mahdism teachings in Islamic civilization. It should be added that in this study، more than fifty considerable questions in linkage with the Mahdism teaching and the ethical system in the Islamic civilization are mentioned.
خلاصه ماشینی:
"ضرورتشناسی کاوش در زمینه نقش آموزه مهدویت در نظام اخلاقی تمدن بحث و گفت وگوی علمی دربارة «تمدن» و «آموزه مهدویت » و احکام و عوارض آن، از چند منظر برای جامعة اسلامی و انقلابی ما، ضرورت و اهمیت دارد و درنگ را بر اندیشه و قلم تحمیل میکند: اول: بررسی این مهم که فهم اجتماعی و فرهنگی از آموزه مهدویت بر طراحی برنامه عملیاتی در این زمینه مقدم است.
در نهایت این نکته را میتوان افزود که اندیشة اصلاح، ارتقا و رشد فرهنگی در رویکرد به آموزه مهدویت، دستکم به دو پیشفرض نیازمند است: یکی اینکه وضعیت کنونی رویکردها به آموزه مهدویت، دچار کاستیها، اشکالات و نارساییهایی است که باید اصلاح شود و تغییر یابد؛ دیگر اینکه تصوری ذهنی برای وضعیت مطلوب و سامان یافته، وجود داشته و بایستگیهای رویکرد مطلوب فرهنگی و تمدنی به آموزه مهدویت تعیین شده باشد؛ در حالی که پیشفرض نخست، بدیهی و وجدانی تلقی میشود، دومین پیشفرض در هالهای از ابهام و اختلاف دیدگاه قرار دارد.
در همه جوامع انسانی، نوعی کنترل اجتماعی مبتنی بر هنجارهای مقبول و سنتهای نگارنده این سطور از بصیرت اخلاقی، رشد و بالندگی توأم فکری و اخلاقی انسان، جهت رسیدن به کمال نهایی و دستیابی به روشنبینی دینی و دانایی معنوی را که به تزکیه و تهذیب انسان و دوری از ناراستیها و کژتابیهای گوناگون منجر میگردد؛ اراده کرده است (برای چیستی بصیرت و نیز جایگاه آن در اخلاق قدسی ر."