چکیده:
مقاله حاضر ضمن بر رسی تعاریف مزاج(شوخی)، چشم اندازی از نظریههای مذهبی، بر
انگیختگی و آسودگی، برتری طلبی، شناختی، ساختاری و کاهش استرس را درباره شوخی مرور
و بر رسی مینماید.نقش شوخی و طنز را در کاهش استرس و به عنوان یک وسیله درمانی در
این مقاله مورد بر رسی قرار میگیرد.در انتها، وسایل و ابزارهای روانشناختی مناسب
بر سنجش این متغیر روانشناختی، مورد اشاره قرار خواهند گرفت.
خلاصه ماشینی:
"او چنین فرض میکند که در فرایند مزاح، سناریو به شکلی طرح ریزی میشود که در ابتدا بر انگیختگی فیزیولوژیک فرد بالاتر از حد مطلوب رود و بعد به طور ناگهانی آن را کاهش دهد اگر چه هنوز بر روی این نظریه شواهد پژوهشی زیادی وجود ندارد ولی به نظر میرسد این نظریه قابل تعمیم به تمام موارد مزاح نیست و فقط در مورد بعضی از لطیفهها یا شوخیهای موقعیتی که با افزایش بر انگیختگی همراه است مصداق داشته باشد(به نقل از ویر، 1992).
3-نظریه شناختی({L yroeht-evitingoC L}): نظریههای شناختی بیشتر به فرایند پردازش اطلاعات({L gnissecorP noitamrofnI L})توجه دارند یکی از این نظریهها که توسط سالس(1972، 1983)مطرح شده است، این فرایند را چنین توضیح میدهد:وقتی فردی شروع به بیان یک لطیفه میکند، اطلاعات اولیه باعث میشود در ذهن شنونده طرحوارههای({L amehcS L})مربوط به آن اطلاعات فعال گردند تا با استفاده از آنها اطلاعات موجود در لطیفه تفسیر گرند.
(در این لطیفه فرد باید به این نکته توجه کند که کلمه بی لنگه در اول به معنای بی نظیر ارائه شده و در دومی به معنی بدون جفت(ویر، 1992، اخوت 1371) 4-نظریههای ساختاری: این نظریه که بیشتر توسط زبانشناسان مطرح شده است، به ساختار مزاح توجه میکند، طرفداران این نظریه ، معتقدند هر طنز از دو قسمت تشکیل شده، یکی مقدمه و دیگر لب مطلب، در مقدمه زمینه سازی مناسب فرا هم میشود و فضا برای جمله اصلی لطیفه آماده میشود و در قسمت دوم یا لب مطلب، معمولا با جمله کوتاهی مسیر لطیفه تغییر میکند."