چکیده:
چکیده
کتاب «گل داوودی و شمشیر: الگوهای فرهنگ ژاپن» (The chrysanthemum and The sword: patterns of Japanese Culture) اثر «روث بندیکت» (Ruth Benedict) انسانشناس آمریکایی میباشد. بندیکت در این کتاب با تاکید بر خاص بودن سیستم ارزشهای حاکم بر فرهنگ ژاپن، سعی در تبیین این سیستم از طریق مقایسه آن با فرهنگ غرب میکند؛ و در نهایت الگوی حاکم در فرهنگ غرب را «فرهنگ گناه» (guilt culture) و الگوی حاکم در فرهنگ ژاپن را «فرهنگ شرمساری» (shame culture) معرفی میکند. از نظر بندیکت، در غرب به خاطر ریشه دار بودن آموزههای دینی، مفهوم «وجدان» عامل بازدارندهای محسوب شده و در صورت زیرپاگذاشته شدن آن، احساس «گناه» در برابر خالق به فرد دست میدهد؛ این در حالیست که در ژاپن به خاطر مبهم بودن جهان بینی دینی و اخلاقی، مفاهیم وجدان و گناه چندان مانوس نبوده و این «دیده نشدن» توسط مردم، و متعاقباً «شرمسار نشدن» در نزد آنهاست که عامل بازدارنده محسوب میشود. لذا از دید بندیکت در ژاپن، «عمل ناروا»، نه الزاماً در معنای عمل «غیر اخلاقی»، بلکه بیشتر به معنی عمل «خارج از عرف» که موجب نکوهش عامه – و نه وجدان یا خدا- می گردد، تفسیر میشود. به بیان دیگر در فرهنگ گناه عامل بازدارنده «درونی» و در فرهنگ شرمساری عامل بازدارنده «بیرونی» است.
خلاصه ماشینی:
از نظر بندیکت ، در غرب بـه خـاطر ریشه دار بودن آموزه های دینی ، مفهوم «وجدان » عامل بازدارنده ای محسوب شده و در صورت زیرپاگذاشته شدن آن ، احساس «گنـاه » در برابـر خـالق بـه فـرد دسـت می دهد؛ این در حالیست که در ژاپن بـه خـاطر مـبهم بـودن جهـان بینـی دینـی و اخلاقی ، مفاهیم وجدان و گناه چندان مانوس نبـوده و ایـن «دیـده نشـدن » توسـط مردم ، و متعاقبا «شرمسار نشدن » در نـزد آنهاسـت کـه عامـل بازدارنـده محسـوب می شود.
اما در متن کتاب (فصل اول ) اینگونه قید شده است که ژاپنی ها مردمـانی هسـتند کـه برای پرورش دادن گل داوودی نهایت دقت و ظرافت را بـه کـار مـی برنـد،اما در عـین حال ، عاشق شمشیر نیز بوده و اجر و قرب زیادی برای سامورایی ها قایل می شوند.
عمده این انتقادها به این موضوع بود کـه ژاپنـی هـایی کـه بنـدیکت در کتاب خود از آن یاد می کند به هیچ وجه نمی توانند معرف اکثریت مردمان ژاپن باشند و صرفا ژاپنی های قبل از، یا در حین جنگ با آمریکا مورد بررسی قرار گرفته اند.
بـرای مثـال «داگـلاس لامیس »(Douglas Lummis) آمریکایی هم در کتـاب خـود بـا عنـوان «کشـور خـارجی داخلی : تاملی دوباره بر گل داوودی و شمشیر»(١٩۶١)، کتاب گـل داوودی وشمشـیر را به شدت مورد انتقاد قرار داده و از قالب های فرهنگی که بندیکت برای فرهنـگ ژاپـن برمی شمرد با تمثیل «سنگ نوشته مزار فرهنگ ژاپن » یاد مـی کنـد.