چکیده:
کاربرد سامانه های اطلاعات جغرافیایی برای تجزیه و تحلیل شبکه، توزیع فضایی و مکان یابی داروخانه ها (مطالعه موردی: منطقه 6 تهران)
علی محمدی عباس,الماس پور فرهاد
داروخانه ها از جمله مراکز مهم خدماتی در شهر هستند که دسترسی سریع، به موقع و با صرف زمان و هزینه کمتر به آنها در نیل به اهداف اساسی توسعه یعنی عدالت اجتماعی و توسعه عادلانه حائز اهمیت زیادی می باشد. در این مطالعه، چگونگی توزیع مکانی داروخانه ها و اثرات آن بر خدمات رسانی داروخانه ای در منطقه 6 تهران به عنوان مطالعه موردی از کاربردهای سیستم های اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفته است.
با توجه به ضوابط مربوط به صدور مجوز تاسیس داروخانه ها، مکان های بهینه برای احداث داروخانه ها تعیین شده و 3 سناریوی مختلف در رابطه با احداث داروخانه ها از طریق توابع تحلیلی و مدل های تخصیص در سامانه های اطلاعات جغرافیایی (ساج) مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته اند.
نتایج حاصله نشان می دهند که توزیع فعلی داروخانه ها در منطقه مورد مطالعه متناسب با توزیع جمعیت نیست و بیشتر داروخانه ها در قسمت های شرقی منطقه متمرکز هستند و توزیع آنها تاثیرپذیری زیادی از الگوی توزیع ساختمان پزشکان نشان می دهند و غالبا در فواصل نزدیک به ساختمان پزشکان متمرکز هستند. ضمنا مکان های تعیین شده برای داروخانه ها به کمک توابع تحلیلی شبکه از نظر بهبود خدمات رسانی و کاهش هزینه و زمان دسترسی برای جمعیت استفاده کننده مزیت های قابل ملاحظه ای را نشان می دهند.
خلاصه ماشینی:
"دکتر عباس علی محمدی دانشگاه تربیت مدرس فرهاد الماس پور کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS شماره مقاله:553کاربرد سامانههای اطلاعات جغرافیایی برای تجزیهوتحلیل شبکه،توزیع فضایی و مکانیابی داروخانهها(مطالعهموردی:منطقه6 تهرانخلاصه داروخانهها ازجمله مراکز مهم خدماتی در شهر هستند که در دسترسی سریع،بهموقع و با صرف زمان و هزینه کمتر به آنها در نیل به اهداف اساسی توسعه یعنی عدالت اجتماعی و توسعه عادلانه حائز اهمیت زیادی میباشند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)نمودار1 رابطه تعداد داروخانهها و فاصله آنها از ساختمان پزشکان و بیمارستانها در منطقه 6 تجزیهوتحلیل جمعیت موجود در چند ضلعیهای تایسن نشان میدهد که میزان جمعیت ساکن در هر کدام از سطوح خدماتی،ارتباط چندانی با وسعت سطوح خدماتی ندارد و رابطه منطقی بین تراکم جمعیت و تراکم داروخانهها وجود ندارد و توزیع جمعیت در منطقه نیز نامتعادل است(شکل 3).
در نقشهء حاصل از تحلیل قابلیت دسترسی براساس وزندهی به نقاط عرضهوتقاضا،بدون توجه به روند عمومی در نقاطی که تقاضای خدمات بالاتر باشد،میزان دسترسی کاهش مییابد هرچندکه نزدیک به مراکز خدماتی باشند و این امر بدین خاطر است که تمرکز زیاد متقاضیان باعث میشود که خیلی از افراد بهخاطر مشکلات ناشی از ازدحام داروخانهها ترجیح میدهند که به داروخانههای دیگر که خلوتتر میباشند مراجعه کنند.
در نتیجه مکانیابی دو داروخانه جدید با توجه به داروخانههای موجود نتایج جالبی نداشته و تعداد نفرات تخصیص داده شده به داروخانههای شبانهروزی جدید بهمراتب بیشاز داروخانههای شبانهروزی موجود در منطقه میباشد (جدول 2)که این امر مؤید نتایج حاصل از تحلیل چند ضلعیهای تایسن در مورد عدمارتباط منطقی بین توزیع مکانی جمعیت و داروخانهها میباشد."