چکیده:
هدف اصلی پژوهش، بررسی تاثیر مهاجرت بر بروندادهای علمی در میان پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی2001 تا 2013 است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی با رویکرد تحلیل استنادی و وبسنجی است. همچنین جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، 7000 نفر از نویسندگان ایرانی دارای مقاله در پایگاه ISI هستند که بنابر جدول مورگان حدود 400 نفر از این نویسندگان بهعنوان نمونه، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که نیمی از مهاجران ایرانی همزمان بین ایران و خارج از کشور فعالیت دارند. همچنین غالب مهاجران ایرانی را مردان تشکیل دادهاند که مهاجرت خود را از مراکز دانشگاهی به سمت آمریکا آغاز کردهاند. سایر یافتهها نیز بیان میکند که میزان رشد کیفی تولیدات مهاجران با رشد کمی آنها همراه نبوده است. بر این اساس، به سیاستمداران توصیه میشود تا با نظرسنجی دقیق از پژوهشگران، جریان مهاجرت را به نفع کشور مبدا و در راستای افزایش کمی و کیفی تولیدات علمی کشور سوق دهند.
خلاصه ماشینی:
"از آنجا که اقتصاد جهانی امروز بهعنوان اقتصاد دانش فراصنعتی و مزیت دانشی ملت یک کشور بهعنوان اساسیترین سرمایه رفاه اقتصادی در توسعه و پرورش شناخته شده است [10]، بنابراین در این زمینه brain drain پژوهشگران نقش مهمی را ایفا میکنند و این دانشمندان نخبه هستند که اداره تولیدات علمی را برعهده دارند.
جدول 3- نوع سازمان مبدأ مهاجران ایرانی در بین سالهای 2001 تا 2013 نوع مراکز فراوانی درصد مراکز دانشگاهی 15 2/68 دانشگاه و پژوهشگاه 6 3/27 پژوهشگاه 1 5/4 کل 22 100 پرسش دیگری که توجه پژوهشگر را به خود جلب کرده این است که کدام یک از کشورها از شرایط مساعدتری برای فعالیتهای علمی برخوردارند؟ در پاسخ به این پرسش یافتههای پژوهش نشان داده که در حدود 32 درصد از مهاجران ایرانی، کشور آمریکا را برای فعالیت خود مناسبتر یافتهاند و سایر کشورها با استقبال چندانی روبهرو نشدهاند (جدول 4).
نتایج نشان داد که بین میزان استناد و اچ ایندکس دریافتی پژوهشگران ایرانی تفاوت معناداری وجود دارد و مهاجران ایرانی نسبت به سایر افراد استناد و اچ ایندکس بیشتری را دریافت میکنند، در حالی که بین میزان تولیدات علمی (شمار مقالات) نویسندگان ایرانی با مهاجرت آنها تفاوتی مشاهده نشده است (جدول 6).
در حالی که سایر یافتهها نشان میدهد که بین میزان تولیدات علمی (شمار مقالات) نویسندگان ایرانی با مهاجرت آنها تفاوتی مشاهده نشده است، غالب پژوهشگران به نتیجهای مغایر با این یافته رسیدهاند و معتقدند که مهاجران پرتولیدتر از سایرین هستند [24، 27]."