چکیده:
کتاب تاریخ ترجمه در ایران: از دوران باستان تا پایان عصر قاجار براساس دو رویکرد در این مقاله، معرفی و نقد می شود: الف) معرفی کلی اثر و جایگاه آن در مطالعات ترجمه؛ ب) نقد و بررسی اثر، به خصوص براساس برخی از نظریه های ترجمه. محقق در این کتاب از میان کارکردها و جنبه های مختلف ترجمه بیشتر بر انتقال
فرهنگی از راه ترجمه تاکید داشته است. به همین دلیل، ترجمه را در بستر اجتماع و رویدادهای مهم اثرگذار بر آن مطالعه کرده است. تاثیر احتمالی ترجمه بر برخی از جنبه های اجتماع نیز مطرح شده است. داده های فراوانی جمع آوری و در بستر رویدادهای اجتماعی و فرهنگی تحلیل شده است. فرضیه اقتدار و نسبت آن با اوج و فرود ترجمه و انتقال دانش را می توان مهم ترین نتیجه این داده ها دانست. در واقع، راهبر اصلی پژوهش و نقطه اوج آن، کندوکاو در همین زمینه و نشان دادن همبستگی بین این دو متغیر در کل اثر بوده است. ترکیب شواهد و رخدادهای اجتماعی با داده هایی که اغلب مرتبط با شاهکارهای ادبی تاریخی و جهانی هستند(همراه با روایت جذاب نویسنده) محتوای کتاب را برای هر خواننده ای جذاب کرده است. طرح
سوال و خلاءهای پژوهشی، همراه با فرضیه سازی از جاذبه های این کتاب برای پژوهش گران حوزه مطالعات ترجمه، جامعه شناسی، تاریخ، علم سنجی، برنامه ریزان و سیاست گذاران نشر و انتقال علوم و فنون و مطالعات بین رشته ای است.
History of translation in Iran: From Antiquity to the end of the Qajar
period would be introduced and criticized in this article, based on
two approaches: A) general introduction of the book and its position
in translation studies; B) Review the book, particularly on the basis of
some theories of translation. In this book, the researcher was looking
for cultural transmission from different aspects and functions of research.
For this reason, the translation has been studied in the context
of society and major events affecting it. The possible impact of translation
on some social aspects also has been proposed. Many data collected
and analyzed in the context of social and cultural events. Authority
Thesis and its relation to the rise and fall of translation and knowledge
transfer can be considered the most important result of this data. In
fact, the director of research and the culmination of the investigation
is demonstrating the correlation between these two variables in book.
The combination of evidence and social events among with historical
data that is often associated with literary masterpieces (along with fascinating
narration of writer) made it an attractive book for every reader.
Making questions and research gaps, combined with theorizing made
the useful for researchers of translation studies, sociology, history, scientometrics,
planners and policy makers of science and technology dissemination
and transfer and interdisciplinary studies.
.
خلاصه ماشینی:
"البتـه آذرنـگ بـا آگاهـی نسـبت به نظریه هـا و مطالعـات تاریخـی مطـرح در حـوزة ترجمـه و همیـن تعریف هـا و تلقی هـای متفـاوت از ترجمـه تـلاش کرده اسـت ، در همـۀ ایـن مـوارد بـه سـوی مقابل هـم توجه کنـد و اتفاقا بخش زیـادی از دشـواری محقق نیز همیـن درهـم تنیده شـدن اندیشـۀ مبـدأ بـا مقصـد و توصیف همین مـرز ظریف بـود؛ تا حـدی کـه گاهـی به نظـر می رسـد آذرنگ بـه عمد چنـدان در بنـد تاریخ ترجمه نیسـت و شـاید بیشـتر در پـی بهانـه ای اسـت تـا تصویـری از فرهنـگ جامعـه را از ایـن رهگذر به دسـت دهـد؛ یـک پژوهـش دو سـر بـردی کـه هـم دربـارة تاریـخ ترجمه اسـت و هم تاریـخ فرهنـگ و اندیشـه و بسـیاری از نهادها و پدیده های فرهنگـی و اجتماعی از طریق ترجمـه ؛ به عبـارت دیگـر، ایـن دو بـه هـم تبدیـل شده اسـت کـه با معنـای ترجمـه ٣ هم تناسـب دارد.
اسـتفاده از ایـن روش بـرای تنظیـم مطالـب را از ایـن جهـت ظاهـرا سـاده و آسـان ذکـر کـردم کـه انتظـار اولیۀ هـر محقـق و خواننـده نیز همین اسـت که داده هـای مرتبـط بـا هـر عصـر را تـا حـد ممکـن کنار هـم ببینـد؛ امـا چیز دیگـری که بایـد بـر آن تأکید شـود این اسـت که در ظاهر شـکلی کتـاب ، داده ها نظم کلـی تاریخی داشـته باشـند؛ امـا چیـزی در پـس نظـم تاریخـی کتاب وجـود دارد کـه ذهـن خواننده را پـس و پیـش می کنـد و وی را از یـک موقعیـت تاریخـی خـاص گاهـی بـه موقعیـت زمانـی و مکانـی قبـل و زمانـی بـه روزهـا و سـال های آینـده می بـرد؛ به عبـارت دیگـر، محصـولات انتشـاراتی همچـون واقعـه ای در یـک زمـان خـاص توصیـف نمی شـود، بلکه پس زمینـۀ دور و نزدیـک آن نیـز موردتوجـه اسـت ."