چکیده:
نقد متن سابقهای طولانی دارد؛ یعنی تا زمانی که بوده و تاریخی بوده نقد متن هم بوده است. حتّی در قدیمیترین نوشتههای تاریخی که از یونان باستان در اختیار داریم بحثهای نقد متن داریم. از همان زمانی که متون تاریخی به وجود آمدند مسئله نقد متن نیز به اشکال مختلفی مطرح بود. طبیعتا در حوزه علوم اسلامی هم به هیچ وجه اینطور نبوده که مباحث نقد متون مطرح نبوده باشد و هیچکس به این مباحث توجّه نکرده باشد. سوالی که وجود دارد این است که اگر در حوزه جهان اسلام با پدیده نقد متن مواجهیم ناظر به چه جنبههایی است؟... این کتاب به مسئله نقد می پردازد.
خلاصه ماشینی:
"تحــولات روش هــای نقــد متــن : چـه مـا و چـه غربی هـا تاریـخ را بایـد یـک علـم قدیــم بدانیــم ؛ تاریــخ علــم نوظهــوری نیســت ، بلکــه تــا یادمــان هســت تاریــخ بــوده و نوشـته می شـده چـه در جهـان اسـلام و چـه در غـرب ، شـاید یکـی از سـؤال های مهـم در ایـن زمینـه ایـن باشـد کـه چـرا بزرگ تریـن تحـولات روش هـای نقـد متـن از قـرن ١٩ بــه بعــد آغــاز شده اســت ؟ یعنــی پنــج ـ شــش هزار ســال تاریخچــۀ تاریخ نــگاری یـک طـرف و ایـن ٢٠٠ سـال اخیـر یـک طـرف .
سـؤالی کـه وجـود دارد ایـن اسـت کـه اگـر در حـوزٔە جهـان اسـلام بـا پدیـدٔە نقـد متن مواجهیـم ناظـر بـه چـه جنبه هایـی اسـت ؟ بـدون این کـه بخواهیـم وارد جزئیـات شـویم آیــا می توانیــم تصویــری کلــی از جایــگاه نقــد متــن در ســنت اســلامی ارائــه دهیــم ؟ واقعیــت ایــن اســت کــه در حوزه هــای مختلفــی از علــوم اســلامی مباحــث نقــد متــن مطـرح اسـت .
در حـوزٔە نقـد متــن نیــز وقتــی بــا یــک متــن مواجــه می شــویم برای مــان خیلــی اهمیــت دارد کــه ایـن متـن در چـه شـرایط تاریخـی ای به وجـود آمـده و شـکل گرفته اسـت و اگـر سـخن اســت در چــه شــرایط تاریخــی ای گفتــه شده اســت .
مباحث نقد متن و سند در ذکــر ســند نیــز مباحــث نقــد مطــرح اســت ، این کــه گاهــی یــک نــام به دلیــل شـباهت هایی بـه نـام دیگـر تحریـف شـود، مثـلا کتابـی مربـوط بـه افلوطیـن اسـت و به دلیـل شـباهتی کـه بیـن نـام افلوطیـن و افلاطـون وجـود دارد، اشـتباها در نسـخه ها بـه افلاطـون تبدیـل شـود، چـون افلاطـون را بیشـتر می شناسـیم و افلوطیـن برای مـان ناشـناخته اسـت ؛ یـا مثـلا شـخصی داریـم بـه نـام مفیـد نیشـابوری کـه پنج قـرن پیش در ری زندگــی می کــرد."