چکیده:
مسئله کودک آزاری، به ویژه آزار کودک توسط والدین، یکی از معضلاتی است که در سال¬های اخیر نمود بیشتری در سطح جامعه داشته و سبب تشدید حساسیت های اجتماعی در این حوزه شده است. نکته مهم در این خصوص اختیار قانونی والدین در تنبیه کودک جهت تادیب است که در مواردی باعث تضییع حقوق کودکان و ایجاد آثار زیا بار بر جسم و روان کودک می شود. در فقه اسلامی به مسئله تنبیه جهت تادیب اشاره شده و این دیدگاه در ایران شکل قانونی به خود گرفته است. اگرچه دو عنوان «کودک آزاری» و «تنبیه کودک توسط والدین» را نباید خلط کرد، ولی می توان قائل به وجود مرز مشترکی بین آنها بود. نکته مهم بیان این مطلب است که تنبیه بدنی جهت تادیب به عنوان راهکاری در تربیت کودک دارای طریقیت است و نباید آن را جزئی جدا نشدنی از روش های تربیتی دانست. لذا می توان با استناد به منابع فقهی گامی در جهت حذف و یا حداقل تعیین محدوده دقیق اختیار قانونی والدین در تنبیه کودک برداشت. برای کنترل این پدیده زیان بار، علاوه بر آموزش حقوق کودک و تعالیم اسلام در سطح والدین، باید با شناسایی و تدوین مقررات حمایتی خاص در جهت رشد و سلامت جسم و روان کودکان تلاش کرد.
خلاصه ماشینی:
"نادیده گرفتن این تمایز، فقه را از پویایی باز میدارد و آثار نسبتا زیادی بر آن مترتب است (محقق داماد، ١٣٨٣: ٧١) در نتیجه قانونگذار اسلامی میتواند در حالت عادی، استفاده از روش های تربیتی دیگر را مقرر نماید و تنبیه بدنی را ممنـوع کرده و در صورت ضرورت ، برای آن معیار و محدوده خاصی تعریف کند، زیرا بـه نظـر میرسد آنچه موضوعیت دارد، تأدیب است و شیوه آن طریقیت دارد؛ پس مـیتـوان بـا استناد به روایاتی از این دست قائل به عدم تجویز تنبیه بدنی باشیم .
در تربیت اسلامی، تنبیه بـدنی امـری غیرقابل اجتناب نیست ، بلکه وسیله ای کمکی و دست دوم و هنگامی روا است که دیگر ابزارهای تربیتی از موعظه ، انذار و ارشاد و تذکر نتواند راهگشای کودک به سـوی خیـر باشند(قائمی، ١٣٦٨: ٢٦) مطابق فقه اسلامی، تنبیه بدنی کودک برای ولی او جایز شمرده شده است ، امـا بـا توجه به منابع موجود میتوان قائل به وجود حدود، شرایط و ضوابط خاصی بـرای ایـن مسئله بود.
اگرچه این تعداد را میتوان متغیر و نسبی دانست ، باید به این نکته نیز توجه داشت ضرباتی که به کودک از باب تنبیه زده میشود چه بـه لحـاظ کمیت و چه به لحاظ کیفیت نباید منجر به ایجاد آسیب (همان طور که برخی فقها ذکـر کرده اند حتی سرخی پوست ) شود."