چکیده:
تعهد به نفع ثالث بهعلت برخوردی که با اصل نسبیبودن قراردادها میکند، محل بحث و تأمل فراوان است. جنبههای متعدد این نهاد از هنگام انعقاد قرارداد تا اجرای آن نیازمند بررسی و تدقیق است. یکی از جنبههای این نهاد که کمتر تحلیل شده است، اثر رد یا عدم قبولی ثالثِ ذینفع بر عقدی است که تعهد یادشده در آن لحاظ شده است. اکثر حقوقدانان بدون تفصیل لازم در این زمینه نظرهای خود را ابراز کردهاند. در این پژوهش ماهیت افعال و اعمالی که ممکن است در قالب تعهد به نفع ثالث در اشکال مختلف آن متجلی شوند، به صورت نظاممند بررسی و اثر رد یا عدم قبول ثالث بر هر یک آنها واکاوی شده است. عدم قبول یا رد تعهد به نفع ثالث با توجه به ماهیت تعهد و جایگاهش در توافق به عنوان شرط یا عوض قرارداد، ممکن است باعث انفساخ عقد یا ایجاد حق فسخ شود و در برخی موارد نیز هیچ اثری بر عقد مشروط ندارد.
Because condition to the benefit of third party encounters privity of contract principle، it should be studied and discussed more، and its different aspects from the phase of signing a contract to execution، require much punctuality and discussion. One of the aspects of this subject which has been analyzed less is the effect of third party refusal or not accepting on the contract in which the mentioned obligation is regarded. Most of jurists have expressed their opinions about this subject without needed details. In this study the nature of acts that possibly emerge in third party beneficiary has been studied systematically and the effect of third party refusal or not accepting on each one has been discussed and analyzed. Not accepting or refusing a condition to the benefit of third party، considering the nature of the obligation as a condition or consideration might lead to rescission or creating annulment right، and in some cases it does not have any effect on a conditional contract.
خلاصه ماشینی:
عدم قبول یا رد تعهد به نفع ثالـث بـا توجـه بـه ماهیت تعهد و جایگاهش در توافق به عنوان شرط یا عوض قرارداد، ممکن است باعث انفساخ عقد یا ایجاد حق فسـخ شـود و در برخـی موارد نیز هیچ اثری بر عقد مشروط ندارد.
شرط نتیجۀ ایقاع به سود ثالث عبارت است از اینکه نتیجۀ ایقاعی که به سـود ثالـث اسـت بـه صورت شرط ، ضمن عقد درج شود.
اثر رد بر تعهد به نفع ثالث به عنوان شرط فعل ضمن عقد شرط فعل ضمن عقد عبارت از این است که مشروط علیـه متعهـد شـود فعلـی، اعـم از مـادی یـا حقوقی، را انجام دهد یا ترک گوید.
شرط فعل عقد عبارت از این است که مشروط علیه ضمن عقد مشروط متعهد شود کـه عقـدی را به نفع ثالث منعقد کند.
بدیهی است که مشروط علیه طبق شرط ضمن عقد متعهـد مـیشـود کـه عقد را با ثالث طبق شرایط خاصی که مورد نظر مشروط له اسـت و در آن نفـع ثالـث لحـاظ شـده منعقد کند.
برای مثال اگر مشروط علیه در عقد بیعی با ثالث مغبـون شـده باشد و برای وی حق فسخ وجود داشته باشد، تعهد وی مبنی بر عدم اعمال این حق ، شـرط فعـل منفی حقوقی به سود ثالث است .
یا بنا بر فرض اگر ثالث و مشروط علیه در ملکی شریک باشـند و ثالث سهم خود را به بیع به دیگری منتقل کند و برای مشروط علیه حق شفعه ایجاد شود تعهـد وی بر اعمال نکردن این حق نیز میتواند مثال دیگری از شرط فعل حقوقی منفی بـه سـود ثالـث تلقـی شود.