چکیده:
توجه به روستا و روستانشینی در جهان از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا این نوع از سکونتگاه های بشری به عنوان اجتماعات پایه، نقش اساسی در شکل گیری و شکوفایی جوامع و تمدن ها داشته اند. استان کرمانشاه نیز با برخورداری از روستاهای متعدد و نقش آنها در تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در طول زمان و حال حاضر نیازمند بررسی و توجه اساسی می باشد. هدف از انجام این پژوهش رتبه بندی درجه توسعه یافتگی روستاهای بخش مرکزی(بالا دربند، میان دربند، قره سو و درود فرامان) شهرستان کرمانشاه با استفاده از روش تاکسونومی عددی می باشد. برای محاسبه توسعه یافتگی روستاهای بخش مرکزی از شاخص های محیطی، اجتماعی- جمعیتی، اقتصادی و شاخص های کالبدی- فضایی (زیربنایی و رو بنایی) استفاده شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با توجه به مولفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر آن ترکیبی از روش های اسنادی و تحلیلی میباشد. نتایج بررسی ها بیانگر آن می باشند که هیچ کدام از روستاهای بخش مرکزی در جایگاه توسعه یافته قرار نداشته و تنها 21 روستا در جایگاه در حال توسعه، 33 روستا کمتر توسعه یافته و 36 روستا توسعه نیافته می باشند. اکثر روستاهای در حال توسعه متعلق به دهستان بالادربند و برخی روستاهای درود فرامان می باشند. اغلب روستاهای دهستان میان دربند در جایگاه روستاهای توسعه نیافته و بیشتر روستاهای دهستان درود فرامان و قره سو در سطح روستاهای کمتر توسعه یافته هستند.
خلاصه ماشینی:
"هدف از انجام این پژوهش رتبه بندی درجه توسعه یافتگی روستاهای بخش مرکزی(بالا دربند، میان دربند، قره سو و درود فرامان) شهرستان کرمانشاه با استفاده از روش تاکسونومی عددی میباشد.
از آنجائیکه مدل تاکسونومی یکی از کاراترین مدلها جهت بررسی میزان توسعه یافتگی نواحی بوده و میتوان بر اساس آن به اولویت بندی شاخص ها و نیز مناطق در سطوح متفاوت اقدام نمود و بسیاری از پژوهش های کاربردی حاضر در سطح ملی و بین المللی از این مدل استفاده مینمایند.
به طور کلی میتوان بیان داشت که بر اساس شاخص ها و تجزیه و تحلیل ناشی از برنامه ریزی سطح توسعه یافتگی مدل تاکسونومی صورت پذیرفت مشاهده گردید که روستاهای بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه بنابر دلایل مختلف ، هیچکدام در جایگاه توسعه یافته قرار نداشته و باید در این زمینه جهت ارائه خدمات بیشتر برنامه ریزی متناسب تری صورت گیرد.
٥- از آنجائیکه هیچ کدام از روستاهای بخش مرکزی به عنوان روستاهایی که به مرکز شهرستان و استان در جایگاه توسعه یافته قرار ندارند، لازم و ضروری است که اقدامات اساسی در جهت این روستاها یا حداقل برخی از آنها صورت گیرد تا بتوان از آنها به عنوان الگویی برای سایر مناطق بهره گرفت ؛ به خصوص روستاهایی همچون سراب نیلوفر، دادرفش و دایی چی که در رتبه های اول تا سوم جایگاه در حال توسعه هستند؛ ٦- دسته بندی روستاها و بررسی امتیازات آنها در دهستانهای مختلف چه در داخل دهستان و چه در دهستانهای دیگر نشان از تفاوت فاحش در میزان و درجه توسعه یافتگی میباشد."