چکیده:
حکومت عربستان پادشاهی و ماهیت ساختار قدرت در این کشور نوعی منحصر به فرد میباشد، که همه چیز در خاندان سعود خلاصه میشود. سیستم دولت، شخصی و سنتی است. افراد این خاندان فرمانروایان مطلق بوده و از انتقادپذیری به محور بیشتر فعالیتهای اقتصادی و سیاسی است تا « نفت » دوراند و اراده حکام بر قانون ارجحیت دارد. در عربستان امروز جائیکه می توان گفت عربستان، به علاوه نفت یعنی همه چیز و عربستان، منهای نفت یعنی سرزمین پهناوری که بخش اعظمی از آن را کویر و خشکی در برگرفته است. عدم همگرایی عربستان سعودی با اقتصاد مولد جهانی و همگرایی استراتژیک با نظام هژمون، بیشتر از طریق نقش آن به عنوان یک تولید کننده عمده نفت در جهان ممکن شده است. سوال اصلی مقاله حاضر این میباشد که ساختار سیاسی و اقتصادی عربستان برچه شاخصه هایی استوار است و فرضیه آن ساختار سیاسی پاتریمونیال و اقتصاد دولت سالاری مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی، بررسی انحصارات سیاسی، اقتصادی و پیامدهای آن در عربستان سعودی است. در این مقاله سعی شده ضمن بررسی سیاست و اقتصاد عربستان به ارائه راهکارهایی جهت پیشرفت این کشور بپردازیم. روش تحقیق نیز در این پژوهش توصیفی- تحلیلی میباشد.
خلاصه ماشینی:
"ساختهای سیاسی پاترشی، پاتریمونیال، نئوپاتریمونیال و رشد و توسعه وجود نظامهای پدرسالار و سنتی در رأس هرم قدرت و عدم وجود نظام حزبی، بعنوان وزنهای تعادلبخش میان خواستهها و تقاضای عمومی و سیاستهای اجرایی و نیز وجود قوانین خشک و نظام متمرکز تصمیمگیری، به ویژه در تعدادی از کشورهای حاشیه جنوبی منطقه خلیج فارس باعث نوعی عقبماندگی سیاسی و به تأخیر انداختن فرآیند گسترش جامعه مدنی و مشارکت عمومی در تصمیمگیریهای اجتماعی و سیاسی شده است.
چرا که تمام فعالیتهای اقتصادی اعم از صنعتی، خدماتی و بازرگانی تحتالشعاع وضعیت نفت هستند و تمامی آمار و ارقامی که دولت عربستان از رشد و توسعه اقتصادی ارائه میدهد، بهرغم آنکه ممکن است از لحاظ عددی درست باشد، درگیر شدن فزاینده عربستان سعودی در اقتصاد جهانی، از طریق درآمدهای نفتی و انقلاب عمیقی که شیوههای تازه مصرف در اذهان به وجود آورده باعث تحکیم نقش و قدرت فنسالارها شده است که سران آنها در ایالات متحده آموزش میبینند و با افکار آمریکایی از آن باز میگردند.
اهداف برنامه پنجم توسعه اقتصادی 95-1990که هم اکنون در حال اجرا است را میتوان در چارچوب زیر قرار داد: تلاش جهت بالا بردن سطح زندگی مردم و رفاه هر چه بیشتر آنان، اجرای برنامههایی جهت جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهر، بکارگیری بهتر منابع طبیعی کشور، گسترش روابط خارجی با کشورها خصوصا کشورهای منطقه و اعضای شورای همکاری خلیج فارس، در این برنامه حمایت از بخش خصوصی در اقتصاد کشور در سرلوحه کارها قرار داده شده است."