چکیده:
از جمله دیدگاههای رایج در معنای زندگی دیدگاههای طبیعتگرا است که در دو رویکرد آفاقی و انفسی به تحلیل و توجیه معنای زندگی پرداختهاند. مهمترین مسئله در این دیدگاه، مبانی فکریویژه درباره انسان است که طبیعتگرایان را به اتخاذ چنین رویکردی سوق داده است. این نوشتار به بررسی و نقد مبانی انسانشناختی طبیعتگرایان در معنای زندگی که عمدتا رویکردی اومانیستی دارند، خواهد پرداخت. روش ما در نقد، بهرهمندی از مبانی انسانشناختی دینی با توجه به نگرش اهل بیت (ع) خواهد بود. در مبانی طبیعتگرایان پیدایش خود به خودی انسان از دل طبیعت، انکار بعد روحانی، نبود طرح و برنامه برای زندگی انسان و آزادی مطلق او، از جمله اموری است که دیدگاه آنان را در ترسیم معنایی موفق از زندگی ناکام گذاشته است. در مقابل در مبانی اهل بیت (ع)، انسان مخلوق خالقی حکیم دانسته میشود که برای زندگی بشر هدف و برنامه دارد و انسان با بهرهگیری از آزادی و اختیار و سرشت و فطرت الهی، این هدف را در زندگی خود جعل و با حرکت در راستای آن به زندگی خود معنا می بخشد.
خلاصه ماشینی:
از آنجایی که مسئله معنای زندگی بدون دست یابی به مبنایی روشن و قابل عرضه درباره انسان نمی تواند تحقق یابد، در این نوشتار برای آشکارشدن ضعف دیدگاه های طبیعت گرا، مبانی انسان شناختی آنها با توجه به رویکرد اهل بیت (ع ) بررسی و نقد می شود.
رویکرد انسان گرایانه دیدگاه های طبیعت گرا در معنای زندگی طبیعت گرایی یکی از رویکردهای رایج در دوره مدرن و پسامدرن است که در آن دست یابی به معنای زندگی، در راستای ارتباط با امور مادی این دنیا حاصل میشود و در آن ضرورتی در خصوص اعتقاد به وجود خدا یا جهانی ماوراء طبیعی، برای رسیدن به زندگی معنادار نیست .
در مقابل ، در دیدگاه اهل بیت (ع ) با توجه به مبانی ممتازی که به خصوص در حیطه انسان شناسی وجود دارد، معنای متفاوتی از زندگی رقم می خورد؛ معنایی که حصول آن ، از طریق گام نهادن در وادی عبودیت خداوند میسر می شود؛ خداوندی که انسان را برای تقرب به خویش آفریده است .
٦. بسندگی معیار ارزش در انسان همان طور که بیان شد، در نظریات طبیعت گرایانه معنای زندگی با حذف خداوند و طرح و برنامه او برای خلقت ، انسان ناچار به خلق معنا از درون می شود؛ چراکه در مبنای انسان شناختی آنان همواره انسان در تقابل با خدا یا بینیاز از او تعریف می شود.
در مقابل ، در مبانی اهل بیت (ع )، با توجه به رویکرد فراطبیعت گرایانه ایشان ، وجود خداوند و طرح و برنامه او برای زندگی انسان ، اساسی ترین عامل معنابخش به زندگی است .