چکیده:
برنامهریزی درسی، هم بر امور کلان و کلی و هم، بر جزئیات استوار است که نوع نگاه به هر یک، تأثیر مهمی در تدوین برنامه درسی وکیفیت آن خواهد گذاشت. از مهمترین امور کلان در این خصوص، نیازسنجی، تعیین و تحدید اهداف و مأموریت و نیز مسأله ارزشیابی است. ضعف و قوت یک برنامه درسی به ضعف و قوت این امور بر میگردد. لذا برای بهینهسازی هر فعالیت آموزشی لازم است هر یک از ارکان آن، مورد ارزیابی و آسیبشناسی قرار گیرد تا با شناخت کاستیها در صدد رفع آنها برآمد. از بررسی اجمالی برنامه درسی رشته علوم قرآن و حدیث چنین بر میآید که امعان نظری جدی در ابتنای بر اصول برنامهریزی درسی وجود نداشته است. این، میتواند به عنوان یکی از ضعفهای رشته و عاملی در عدم ایجاد توانمندیهای لازم در دانشجویان تلقی شود. برنامهریزی بدون برنامه و عدم انطباق با استانداردهای آموزشی، نه تنها رفع مشکل نمیکند بلکه خود مشکلی میشود در کنار دیگر مشکلات.
خلاصه ماشینی:
در بند یـک از فصل اول ذیل عنوان «تعریف و هدف » چنین آمده است (شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری ، مشخصات کلی برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسی علـوم قرآن و حدیث ، ص ١): به منظور تربیت و تأمین نیروی انسانی متعهد و آگاه به فرهنگ و معارف اسـلامی و بـا توجه به لزوم تحول در برنامه های درسی ، اقـدام بـه تهیـه و تـدوین برنامـه درسـی مقطـع کارشناسی شده است .
این امر می تواند ریشـه در عوامل متعددی داشته باشد که از جمله آن ها عدم انطباق هدف با عنوان رشـته و سرفصـل آن ، عدم برنامه ریزی صحیح برای رسیدن به هدف تعیین شده و شاید مهمتر از همه ، میـزان کمی آموزش به نسـبت چنـین هـدفی اسـت کـه لاجـرم بـه عـدم امکـان تحقـق هـدف مطلوب می انجامد.
اگر این دانشجو مراحـل تحصـیلی خـود را بـه نحـو صحیح ادامه دهد و بعد از اتمام دوره اش بتواند در شغلی متناسـب بـا رشـته تحصـیلی اش مشغول کار شود، نظام آموزشی تا حدی توانسته سرمایه گذاری خود را برداشت نماید ولـی اگر در اثر عواملی این دانشجو از ادامه تحصیل خود منصرف شده و ترک تحصیل نمایـد و یا با اکراه و عدم علاقه ، حضور در کلاس های درس را برای اتمام تحصیلات و اخذ مدرک تحمل کند، میزان ارتباط با شغل آینده اش نیز متزلزل خواهد شد.
به عنوان مثال فرض بر آن است که حدود ٤٠ واحد درسی که برای آموزش عربی در سرفصل در نظر گرفته شده ، از تمام جهات استاندارد و علمی بوده و هـر گروه آموزشی بر اساس این سرفصـل ، موظـف اسـت ایـن دروس را ارایـه دهـد.