چکیده:
بخش مرکزی کلانشهر شیراز از گذشته تا کنون، نقش پررنگی در حیات و عملکرد اجتماعی-اقتصادی کلانشهر شیراز ایفا کرده است. دگرگونیهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی به عمل آمده در این بخش در طی چند دهه گدشته، موجبات کاهش کیفیت محیطی آن را فراهم آورده است. از آنجا که بخش مرکزی کلانشهر شیراز، کماکان نقش اقتصادی پررنگی را در حیات و پویایی شهرها ایجاد میکند و میراث تاریخی و فرهنگی آن از اساسیترین عوامل کارکرد شهر در سیستمهای شهری محسوب میشود، ضرورت دارد تا ساز و کار رخداد و چگونگی کاهش کیفیت محیطی در آن بخش، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و پراکندگی فضایی آن در قالب پهنهبندی سطوح کیفیت محیط شهری، مشخص گردد. بنابراین، این سوال اساسی مطرح میشود که عوامل موثر بر کاهش کیفیت محیطی (بروز زوال) هسته مرکزی شهر شیراز کدامند و رفتار فضایی آن از چگونه است؟این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است که در آن 15 متغیر (داده) در حوزههای مسکن، اشتغال و فعالیت، ساختار جمعیتی و عوامل اجتماعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شدهاند. جامعه آماری این پژوهش را کلیه 375 بلوک آماری بخش مرکزی شیراز تشکیل میدهد. ابزار تحلیل دادهها که در این پژوهش مورد استفاده شده، عبارتند از: تکنیک تحلیل عاملی و شاخص KMO بارتلت. نتایج نشان داد که از 375 بلوک آماری تشکیل دهنده محلات عرفی بخش مرکزی شیراز، 238 بلوک آن دارای کیفیت محیطی متوسط به پایینی هستند که اصلی ترین دلایل آن به اسکان مهاجرین خارجی، وجود آسیبهای اجتماعی به ویژه اعتیاد و پایین بودن نرخ اشتغال مردان و زنان برمیگردد.
خلاصه ماشینی:
بنابراین ، این سوال اساسی مطرح میشود که عوامل موثر بر کاهش کیفیت محیطی (بروز زوال ) هسته مرکزی شهر شیراز کدامند و رفتار فضایی آن از چگونه است ؟ این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است که در آن ١٥ متغیر (داده ) در حوزه های مسکن ، اشتغال و فعالیت ، ساختار جمعیتی و عوامل اجتماعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شده اند.
جدول ٤- شاخص تراکم نفر در واحد مسکونی در بخش مرکزی شیراز طی سالهای ٩٠-١٣٤٥ (رجوع شود به تصویر صفحه) منبع : مرکز آمار ایران ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن ، ١٣٤٥-١٣٩٠ نتایج داده های نمونه گیری ٢٠ درصدی مرکز آمار در سال ١٣٨٥ نشان میدهد که حدود ٥٤,٣ درصد از بلوکهای بخش مرکزی، دارای واحدهای مسکونی با تراکم بین ٥ تا ٦ نفر و ٣٤ درصد از بلوکها با تراکم بیشتر از ٦ نفر هستند.
جدول ٦- وضعیت شاخص سواد در بخش مرکزی شهر شیراز طی سال های ٩٠-١٣٦٥ (رجوع شود به تصویر صفحه) منبع : مرکز آمار ایران ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن ، ١٣٦٥-٩٠ • تحلیل جمعیت فعال و غیر فعال در محدوده مورد مطالعه : بر اساس سرشماری ١٣٩٠ در بخش مرکزیشیراز ٤٣٣٣٦ نفر در سن فعالیت قرار داشته اند که ٤٣,٢ درصد آنها فعال و ٥٦,٨ درصد غیرفعال بوده اند.
E (2013): Urban Decay, Academic Center for Education, Culture & Research- Kharazmi, Tehran, Iran, [In Persian].
A (2015): Urban Mixed Use Development From Theory to Practice,Academic Center for Education, Culture & Research- Kharazmi, Tehran, Iran, [In Persian].