چکیده:
در سالهای اخیر توسعه اوراق مصون از تورم در دنیا گسترش یافته و این اوراق در بسیاری از پرتفویها وارد شده است. هدف اوراق مصون از تورم اطمینان از حفظ قدرت خرید از طریق مرتبط کردن بازدهی اوراق با تورم در طول دوره انتشار آن است. بنابراین، دو نوع پرداخت در این اوراق وجود دارد: نرخ بازدهی که در ابتدای دوره مشخص میشود و مبلغی که بابت جبران زیان حاصل از کاهش قدرت خرید پرداخت میگردد. از اینرو، این اوراق یک فرصت آرمانی برای طیف گستردهای از سرمایهگذاران برای مصون ماندن از تورم میباشد. ایران به عنوان کشوری که دارای نرخ تورم بالا و متغیّر است، میتواند از این اوراق برای تأمین مالی طرحها و پروژههای میانمدت و بلندمدت به ویژه در طرحهای عمرانی دولتی استفاده نماید.
مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخگوئی به این سوالها است: آیا با توجه به موازین فقه امامیه امکان انتشار اوراق مشارکت با سود علیالحساب شناور و مصون از تورم وجود دارد؟ راهکارهای تصحیح این اوراق که با موازین دانش مالی نیز سازگار باشد، چیست؟ نتایج این پژوهش نشان میدهد که امکان طراحی اوراق مشارکت مصون از تورم با نرخ سود علیالحساب شناور وجود دارد. برای شناور کردن نرخ نیز میتوان از حق اختیار خرید و حق اختیار فروش به طور همزمان استفاده نمود.
خلاصه ماشینی:
١. پیشینه تحقیق تاکنون در ایران پژوهش جامعی پیرامون اوراق مصون از تورم انجام نشـده اسـت ، ولـی پژوهش های زیادی مرتبط با این ابزار مالی در داخل و خارج از کشور وجـود دارد کـه در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود: راه نشین (١٣٩٤)، در مقاله ای با عنوان «اوراق تاخت تورم ، ابزار محافظت در مقابـل ریسک تورم (بررسی تطبیقی با مالی اسلامی)»، ضـمن معرفـی اوراق تاخـت تـورم بـه عنوان ابزار مناسبی برای پوشش ریسک تـورم بـرای طـرفین تجـاری، راهکـار قـرارداد مرابحه دوره ای را برای تصحیح تاخت نرخ تورم پیشنهاد نموده است .
کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار (١٣٩٤)، با ارائه برخی راهکارهـا اجـازه انتشار اوراق اجاره و مشارکت مصون از تورم را ممکن نموده اسـت ، از جملـه : انتشـار اوراق اجاره با چند عقد اجاره متوالی که در ضمن قرارداد اجاره اول شرط شـده انـد؛ و انتشار اوراق مشارکت با پرداخت سود علیالحساب بر مبنای نرخ تورم به اضافه درصد مشخص از طرف بانی یا ناشر به دارندگان اوراق به عنوان قرض ، و تسویه در سررسـید بر مبنای سود واقعی پروژه .
عموما کوپن پرداختی این اوراق برابـر با نرخ بهره منعطف یا تغییر در یک شاخص معین در طول یک مدت زمان تعریف شده است ؛ مانند تغییر شاخص قیمت مصرف کننده در طی سال های متـوالی بـه اضـافه یـک میزان دامنه سود ثابت که براساس ١% بیان میشود.