چکیده:
هدف: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی وضعیت خدمات تحویل مدرک الکترونیکی کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی بر مبنای مدل ارزیابی پیشنهادی است.
روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی و ابزار گردآوری دادهها، دو پرسشنامه محققساخته بود که با مرور متون ساخته شد و پایایی آن با آلفای کرونباخ و رواییاش با نظر متخصصان تایید شد. دو گروه از افراد مورد مطالعه قرار گرفتند: متخصصان (36 نفر از اعضای هیئت علمی و کتابداران بخش تحویل مدرک) و کاربران (264 نفر که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند). پرسشنامه متخصصان برای وزندهی به ابعاد و شاخصهای اصلی و فرعی مدل و تعیین میزان اهمیت آنها نسبت به یکدیگر استفاده گردید و برای بررسی نتایج، تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) مورد استفاده قرار گرفت. پرسشنامه کاربران برای سنجش وضعیت خدمات تحویل مدرک استفاده گردید و برای بررسی نتایج از اس.پی.اس.اس استفاده شد.
یافتهها: بر مبنای یافتههای این پژوهش، نمره نهائی وضعیت خدمات تحویل مدرک الکترونیکی کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی با توجه به مدل ارزیابی پیشنهادی از سطح میانگین بالاتر از متوسط بود و تفاوت آن با حد میانی با توجه به دادههای آزمون تی تک نمونهای معنادار بود. این یافته بیانگر وضعیت نسبتا مناسب نظام خدمات تحویل مدرک الکترونیکی آستان قدس رضوی است. یافتههای مرتبط با فرضیههای پژوهش نیز نشان داد که میان نمره ارزیابی خدمات تحویل مدرک کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی توسط کاربران با میزان استفاده آنها از خدمات تحویل مدرک کتابخانه دیجیتال مذکور رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین تفاوت معناداری میان نمره ارزیابی خدمات تحویل مدرک کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی توسط کاربران دارای تجربه استفاده از سایر کتابخانههای دیجیتال ایرانی با کاربران فاقد این تجربه مشاهده نشد.
اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشاندادن وضعیت خدمات تحویل مدرک الکترونیکی در کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی است. همچنین از ویژگیهای پژوهش حاضر پیشنهاد مدلی خاص برای ارزیابی یکی از مهمترین خدمات کتابخانههای دیجیتال یعنی خدمات تحویل مدرک الکترونیکی است.
خلاصه ماشینی:
"برای محاسبۀ ضریب اهمیـت هـر یـک از ضـرورت هـای پـنچ گانـۀ مـدل ارزیـابی خـدمات تحویل مدرک الکترونیکی کتابخانه دیجیتال آستان قـدس رضـوی از دیـدگاه متخصصـان ، نمـرة شاخص های اصلی هر ضرورت با یکدیگر جمع و نتایج در جدول ٣ارائه شده است : (رجوع شود به تصویر صفحه) بر مبنای داده های جدول سـه ، ضـرورت سـوم (خـدمات تحویـل مـدرک بایـد بـه صـورت یکپارچه با فرآیند جستجوو بازیابی در کتابخانه دیجیتال هماهنـگ باشـد، یعنـی امکـان دریافـت فایل هر آن چه جستجو می شود،به صـورت الکترونیکـی وجـود داشـته باشـد) بـا ضـریب اهمیـت ٠/٢٨٣در رتبۀ نخست اهمیت قرار گرفت .
نتیجه گیری در این پژوهش تلاش شد تا با توجه به دیدگاه کاربران یکی از کتابخانه های دیجیتـال مطـرح ایرانی ، یعنی کتابخانۀ دیجیتال آستان قدس رضوی و نیز نظر متخصصان در رابطه بـا میـزان اهمیـت هر یک از عناصر مطرح در مدل ارزیابی تلفیقی و مـورد اسـتفاده در ایـن پـژوهش ، وضـعیت نظـام خدمات تحویل مدرک الکترونیکی این کتابخانۀ دیجیتال و عناصر آن مـورد ارزیـابی قـرار گیـرد.
1. McKay در رابطه با فرضیه دوم نیز یافته به دست آمده (عدم اثبات وجـود رابطـه معنـادار میـان نمـره ارزیابی خدمات تحویل مدرک با میزان استفاده از سـایر کتابخانـه هـای دیجیتـال )راشـاید بتـوان بدین گونه توجیه و تبیین کـرد کـه بـا وجـود آنکـه هفتـادویـک درصـد پاسـخ دهنـدگان اعـلام داشته اند که تجربۀ استفاده از سایر کتابخانه های دیجیتال را داشته اند، با این حال با توجـه بـه عمـر کوتاه نسل هـای جدیـد کتابخانـه هـای دیجیتـال کـه از خـدمات تحویـل مـدرک الکترونیکـی بـه صورت کامل پشتیبانی می کنند،به نظرمی رسد که کاربران شرکت کننده در ایـن پـژوهش تجربـه عمیقی را در استفاده از کتابخانه های دیجیتال دیگرو خدمات الکترونیکی آن هـا نداشـته باشـندو این تجربه آن ها صرفا تجربه ای سطحی اسـت ."