چکیده:
تورم از دو بعد درآمدی (فرضیه تانزی) و هزینهای (فرضیه پاتینکین) بر کسری بودجه مؤثر است. شناخت چگونگی اثر تورم بر کسری بودجه دولت میتواند زمینه را برای کنترل تورم و کاهش کسری بودجه فراهم کند. در این راستا، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر تورم بر کسری بودجه ایران با استفاده از دادههای فصلی، طی دوره 1393:4-1370:1 است. برای این منظور، مدل تحقیق با استفاده از رگرسیون کوانتایل در صدکهای مختلف تخمین زده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که با افزایش تورم، کسری بودجه دولت کاهش مییابد. به عبارت دیگر، در این مطالعه اثر پاتینکین بر اثر تانزی غالب است. در واقع نتایج نشان میدهد هر چند تورم باعث کاهش مخارج حقیقی و درآمدهای حقیقی دولت میشود، لیکن تورم هزینههای دولت را بیشتر از درآمدهای دولت کاهش داده است و در نتیجه افزایش تورم موجب شده است کسری بودجه دولت کاهش یابد. از طرفی به دلیل سطوح مختلف تورم در ایران، وجود رابطه غیرخطی بین تورم و کسری بودجه تأیید می-شود. زیرا نتایج تحقیق نشان میدهد که در صدکهای ابتدایی تأثیر تورم بر کسری بودجه بیشتر از صدکهای میانی است. با اجرای باز نمونهگیری (بوت استرپ) نتایج حاصل از تخمین رگرسیون چندک نیز در مدل تأیید شد
Inflation affects budget deficit on both revenue and expenditur sides. Understanding the effect of inflation on the government's budget deficit could be some what appropriate conditions to control inflation and reduce the deficit. Using of seasonal data over the period of 1991:2-2015:1، this study investigates the effectof inflation on iran's budget deficit. To do so، the research model has been estimated in different percentiles using a quantile regression. The results indicate that، as inflation rises، the budget deficitis decreased. On the other hand Patinkins effect dominants of Tanzis effect. In fact، the result shows that although inflationreduces the real expense and revenues of government، but it is reducing government expense more than government revenues and as a result increasing inflation caused toreducing ofthe budget deficit. Due to the different levels of inflation in iran، there is a non-linear relationship between inflation and budget deficits، because as the results of the research show، in primary percentiles، the effect of inflation on the deficit is more than on intermediate percentiles.with the implementation of resampling (bootstrap) as the results estimation quantile regression of the model was confirmed.
خلاصه ماشینی:
کاردوسو معتقد است که تورم شدید، فرایند ناپایدار دارد و این ناپایداری از طریق اثر تانزی تقویت میشود، چرا که با افزایش تورم کسری بودجه به سبب کاهش درآمدهای حقیقی مالیاتی تشدید میشود.
با توجه به این که سیستم مالیاتی ایران باکشش بوده و با وقفههای طولانی جمعآوری مالیات مواجه است و در ضمن نرخ تورم بالاست، بنابراین شرایط برای کاهش درآمدهای حقیقی مالیاتی کاملا مهیا بوده و فرضیه تانزی مبنی بر این که افزایش تورم درآمدهای حقیقی مالیاتی را کاهش میدهد و موجب افزایش کسری بودجه میگردد در اقتصاد صادق میباشد.
نتایج این بررسی ها حاکی از آن است که در بلند مدت، اثر تانزی به دلیل پایین بودن کشش قیمتی مالیاتی و وجود وقفههای مالیات به شدت عمل کرده و با افزایش تورم، کسری بودجه از طریق کاهش درآمدهای مالیاتی افزایش مییابد.
همانطور که از جدول (2) ملاحظه میشود، رابطه بین نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی با متغیرهای تورم، درآمدهای نفتی، نرخ ارز و رشد اقتصادی در صدکهای مختلف ارائه شده که جزئیات نتایج به شرح زیر میباشد: نتایج حاصل از برازش رگرسیون چندک نشان میدهد، در تمامی چندک ها، رابطه منفی و معنیداری بین تورم و کسری بودجه دولت وجود دارد.
Economic Journal, 5 & 6, 85-116 (In Persian).
The Journal of Planning and Budgeting, 5 & 6, 105-132 (In Persian).
The relationship between inflation and budget deficit (Markov-Switching Approach), Master's Thesis, University of Alzahra (In Persian).