چکیده:
یکی از روش های تسلط بر افکار و اندیشه ی مردم، جنگ روانی است که تاثیرآن به مراتب از جنگ های نظامی بیشتر است و از کارآمدترین و پویاترین نوع نبرد به شمار می رود. در طول تاریخ همواره این تکنیک میان جبهه های مختلف حق و باطل استفاده شده است.در تاریخ اسلام نیز نمونه های متعددی می توان یافت؛ از جمله اینکهپس از رحلت پیامبر (ص) هجمه های روانی و تبلیغاتی بسیاری در مدینه شکل گرفت و رهبران جبهه ی مخالف از این شیوه یجنگیاستفاده ی وسیع و پیچیده کردند و در مقابل حضرت زهرا(س)مبتکر بهترین تکنیک های ضد جنگ روانی عصر خود بودند که با در نظر گرفتن دو بعد منطق و احساس از ابزارهای گوناگون برای روشن کردن اذهان و ایجاد بصیرت مردم بهره بردند.در این مقاله سعی شده به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد روایی- تاریخی، استراتژی جنگ روانی حضرت زهرا (س)به عنوان آغازگر دفاع از ولایت در مواجهه با جنگ نرم مخالفان حریم ولایت بازشناسی شود و این نتیجه حاصل آمده است که حضرت شیوه های ضد جنگ مثل روشنگری، افشاگری، تحریک عواطف، تشجیع و... را به کار گرفتند و لحظه ای در دفاع از امامت فرو نگذاشتند.از این رو تحلیل سیره ی حضرت در برخورد با جنگ روانی و تبلیغاتی معاندان می تواند الگویی عملی برای استفاده و به کارگیری در عصر حاضر باشد.
It is considered to be the most efficient and dynamic type of battle that has always been used on the fronts of disbelief، polytheism and hypocrisy to turn off the light of divine guidance and lead people to misunderstandings.One of the methods of mastering people’s thoughts and thoughts is a psychological warfare that is far more influential than military wars and the most effective and from the most efficient and the rulers tried to change the intellectual lines of the people according to their will. After death of the Prophet، there were many psychological and propaganda pressures in Medina and leaders of the opposing front used the way of war in the vast and complex and against of Zahra majesty’s، she was the inventor of the best anti-war techniques of her time.With regard to the two dimensions of logic and emotion used various tools to enlighten the minds and create insights from people.This article has been triedto recognize the strategy of psychological warfare of Zahra majesty’s as the starter of defensing province in front of opposition’s soft war against province through descriptive - analytic method and with a narrative-historical approach. This result has been obtained that she used the anti-war methods like illustration، revelation، provoke emotions، animate and … at the same time and with defense techniques applied and Shiite’s stimulation of sentiment never stopped.Analyzing the method of Zahra majesty’s in front of the psychological war fare can be used as a functional model in present age.
خلاصه ماشینی:
"اینگونه برخوردهای خصمانه از کینهتوزیهای جنگ بدر و خونخواهی کشتگانشان در جنگ احد است که در درون قلب نفاقآمیز و اندیشهی فتنهانگیزشان پنهان بوده و تا کنون جرأت اظهار آن را نداشتند، تا در آن هنگام که حکومت الهی بازیچهی دست قدرتطلبان قرار گرفت و امام به حق منزوی شد، آتش کینههای دیرینهشان زبانه کشید و باران مصیبتها و مشکلات را بر ما فرو ریختند و رشتههای ایمان را دریدند و نسبت به وعدههای الهی در حفظ و پاسداری از رسالت پیامبر (ص) و دفاع از پرهیزکاران و مؤمنان چه زشت عمل کردند، ولی افسوس که برای انتقام گرفتن از پدران مشرک و منافق خود، که در جنگهای اسلامی علیه اسلام جنگیدند و کشته شدند به دنیا روی آوردند و فریب دنیا را خوردند» (مجلسی، 1403: ج43، ص156؛ ابن شهر آشوب، 1379: ج2، ص205).
نتیجهگیری بر اساس مباحث مطرح شده در مقاله، حضرت زهرا (س) پس از رحلت پیامبر (ص) با هجمههای روانی بسیاری در جامعهی مدینه مواجه شدند، به گونهای که افراد مسلط بر جامعه، الگوهایی که پیامبر (ص) برای جامعهی اسلامی تعیین کرده بودند را تغییر داده و روزبهروز، قدرتخواهی و فتنهانگیزی را گسترش داده و با تخریب جایگاه ارزشمند حضرت علی (ع) و ایجاد شایعه و تسلط بر اذهان مردم جامعه را ناامن کردند و البته غفلت و سهلانگاری مهاجر و انصار در شناخت حاکمیت حضرت علی (ع) و تابع احساسات بودن آنها مسبب این تبعات منفی و عوامفریبی شد و حضرت زهرا (س) در مقابله با دشمنان خویش مبتکر بهترین تکنیکهای استراتژی جنگ روانی مانند روشنگری، افشاگری، تحریک عواطف و تشجیع شدند و برای آگاه ساختن مردم و هشدار آنها از هیچ تلاشی فروگذار نکردند."