چکیده:
در دوره ی صفویه قوم کرد دارای ایلات فراوانی بود که در دو قلمرو ایران و عثمانی حضور داشتتند. یکی از ایلات مهم کرد، مکریها بودند که در مناطق شمال غربی ایران میزیستند. کردهای مکری در دوران حکومت شاه عباس اول به بالاترین شهرت خود در دوران صفویه رسیدند؛ چرا که در این ایام نه تنها دارای قدرت
زیادی گردیده، بلکه برای دولت صفوی اهمیت داشتند. اهمیت ایل مکری در دوره شاه عباس اول به این علت بود که آنها یکی از ارکان نیروی نظامی وقت محسوب می شدند و در مرز ایران و عثمانی به مانند سدی در مقابل تجاوزات عثمانی ها قرار می گرفتند. مکریان در دوران شاه عباس اول دچار حوادث بسیاری شدند. یکی از این حادثه های مهم سرکوب این ایل به دستور شاه عباس بود که برای مدتی ادامه داشت و قتل و غارت بی سابقه ای آنها را فرا گرفت. مقاله حاضر در نظر دارد با بررسی روابط شاه عباس اول با ایل مکری علل فراز و فرود در روابط میان آنها را دریابد.
خلاصه ماشینی:
"در ادامه بحث، این موضوع مورد بررسی قرار خواهد گرفت که آیا شاه عباس اول در آرام نگه داشتن ایل کرد مکری موفق بود یا خیر؟ ایلات کرد به علت اینکه در مرز دو قدرت ایران و عثمانی واقع شده بودند، لذا گاهی این ایلات و طوایف به طرفداری یا اتحاد با ایرانیها (صفویان) میپرداختند و یا طرفدار و متحد دولت عثمانی بودند و در این رویکرد خود عواملی همچون قدرتمند بودن پادشاه یا سلطان دو حکومت، مذهب و رفتار شاه یا سلطان را مد نظر داشتند.
ورود اسرای مکری به نزد شاه و حمله یکی از کردهای مکری به وی، در منابع دوره صفویه این گونه آمده است: بعد از پیروزی که بر عثمانیها در سال 1014 هـ ق به دست آمد، به دستور شاه ضیافتی به خاطر این افتخار ترتیب داده شد، هنگامی که شاه در بین نیروهای خود مشغول عیش و نوش بود، کردی از ایل مکری را که فردی بسیار قوی هیکل و تنومند بود، به عنوان اسیر به نزد شاه آوردند ولی یکی از اطرافیان شاه که خود او نیز از کردهای مکری به حساب میآمد از شاه درخواست کرد که وظیفه به قتل رساندن اسیر مورد نظر را به وی بدهد، چرا که او اذعان داشت پدرش به وسیله آن اسیر کشته شده است.
علاوه بر این شاید بتوان یکی دیگر از علل سرکوب این ایل را علاوه بر ناآرامیهایی که داشتند در زمینههای مذهبی جست، چرا که صفویان از همان بدو تأسیس حکومت، هیچ دیدگاه مثبتی نسبت به سنیها نداشتند و این در حالی بود که بیشتر ایلات کرد پیرو مذهب اهل سنت بودند و چون حکومت عثمانی نیز پرچم دار مذهب تسنن بود به این ترتیب کردها به دید مدافعان دولت عثمانی نگریسته میشدند."