چکیده:
در تحقیقات جدید روان شناسی مثبت، شادی به عنوان یکی از رسالتهای فراموش شدة
علم روانشناسی نقش برجسته ای یافته است. تاآنجاکه به عنوان شاخص رضایت از
زندگی، کیفیت زندگی و معناداری زندگی مطرح شده است. پژوهش حاضر با هدف
بررسی تطبیقی مفهوم شادی از دیدگاه دین و روانشناسی انجام شد. ماهیت شادی،
عوامل ایجاد آن و به ویژه تاکید بر بعد شناختی شادی در جهت شادی خودآموخته، از
مباحث مهم مطرح شده در این پژوهش است. همچنین، این پژوهش به مباحث دینی در
حوزه های معرفتی علمالنفس، اخالق، آیات و روایات در زمینة ماهیت شادی و ارتباط
آن با معنویت نیز پرداخته است. روش پژوهش، تحلیلیـاسنادی است، به این ترتیب که با
جمع آوری اطاعات از متون اسلامی و روانشناختی به بررسی ماهیت شادی و عوامل
یجاد آن و ارتباط آن با معنویت پرداخته است. یافته های حاصل نشان داد که دین
و روانشناسی در تاثیرات مثبت شادی و ماهیت ترکیبی و خودآموختگی آن مشترک
هستند، اما در سطوح و اقسام شادی و مفهوم رضایت در بعد شناختی شادی و همچنین،
چگونگی بهزیستی ذهنی و ارتباط شادی و معنویت از یکدیگر فاصله میگیرند. رویکرد
روانشناختی و مطالعات دینشناختی در بحث شادی قادر به همپوشانی یکدیگر هستند
تا انسان سطوح مختلف شادی را تجربه کرده و در جهت گستردگی این هیجان مثبت، به
معنویت و سرمایة روانشناختی بهتری دست یابد.
خلاصه ماشینی:
همچنین، این پژوهش به مباحث دینی در حوزههای معرفتی علمالنفس، اخلاق، آیات و روایات در زمینة ماهیت شادی و ارتباط آن با معنویت نیز پرداخته است.
به: امیر حسینی، مهارتهای شادزیستن، انتشارات عارف کامل، تهران 1384؛ عباس عطاری، زندگی شاد و خوشبخت، نشر آسیم، تهران، 1386.
گاه نیز این هدفسازی به شکلي مطرح میشود که اگر بعد شناختی شادی، رضایت از زندگی است؛ زمانی این رضایت در ارزیابی کلی فرد از زندگیاش حاصل میشود که شخص به آنچه مطلوب او است، برسد و احساس کند به آرزوهای قلبی خود دست یافته است(متیوس، 1377).
وینهوون هلندی نیز در تعریف شادی اشاره کرده است: "بهطورکلی، شادی به میزان و درجهای از مطلوبیت گفته میشود که انسان براساس آن کیفیت زندگی فردی خود را بهعنوان یک کل ارزیابی میکند»(هوون به نقل از شهیدی، 1389: ص41).
ارسطو نیز همان رویکرد معرفتی افلاطون را دنبال میکند و در کتاب اخلاق نیکوماخوس بهصراحت به نقد این تفکر میپرداز Baumeister & Vohs دین در اینجا منظور کل ادیان نیست، بلکه منظور دین اسلام است.
مدرک این شادی، روح بخاری است و مزاج معتدل شخص مستعد دریافت آن است و مانع دریافت آن، عدم اعتدال مزاجی و سوداوی مزاجبودن است 1 (ابنسینا، 1387: ص66) که قابل مقایسه با قید نبود عواطف منفی در تعریف روانشناسی شادی است، اما آنجاکه از بهجت و سرور نام میبرد، آن را در کنار سعادت و حالتی برای صاحبان خیر و کمال میداند: «...