چکیده:
این مقاله راجع به راهکاریی بر اساس چهارچوب نظری متخذ از حدیث نبوی که از جانب امام خمینی(ره) شرح شده است، با روش توصیفی تحلیلی ارائه میشود. بر اساس تفسیر انسانشناسانه حضرت امام از این حدیث، انسان دارای سه بعد بینشی و عقلی، گرایشی و ارزشی، کنشی و رفتاری می باشد. به همین دلیل راهکار امام برای ایجاد صلح و جهان عاری از خشونت دارای سه بعد است که عبارتند از: در بعد اول، معطوف به این نکته است که آتش خشونت و غضب، قادر است که اعتقاد و ایمان انسان را پوچ و به خاکستر تبدیل کند. در نتیجه هر چه ایمان و اعتقاد انسان فزونی گیرد، آتش خشم و غضب نیز فروکش کرده و جهان از صلح و امنیت بیشتری برخوردار می شود. در بعد دوم، معطوف به تقویت جنود عقل در انسان، جامعه و دولت، از جمله رأفت، رحمت، اخوت، محبت، شجاعت و پرهیز از جنود جهل شامل قساوت، خشم، خشونت، ترس، ضعف نفس، حب نفس و حب دنیاست. بنابراین هر مقدار جنود عقل در انسان، جامعه و دولت تقویت و جنود جهل تضعیف شود، جهان امنتری خواهیم داشت. در بعد سوم، امام دو راهکار ارائه میکند؛ راهکار علمی و راهکار عملی. راهکار علمی امام، تفکر در آفات و مفاسد اعتقادی، اخلاقی و عملی خشونت است؛ چون ایشان استعاره آتش را برای غضب و خشونت به کار میبرد. به عنوان راهکار عملی میفرماید قبل از آنکه آتش غضب و خشونت شدت گیرد، مکانی که اسباب غضب و خشونت در آنجا تدارک شده را ترک کند، در غیر این صورت تغیر وضعیت بدهد. از آنجا که نگاه اسلام به فرد انسان یک نگاه مکمل و منسجم است، این سه بعد، دارای انعکاس مستقیم در سطوح و ابعاد مختلف جامعه است. به این ترتیب امام با نکته سنجی دقیق و مبتنی بر معارف فلسفی، اخلاقی و فقهی، بحران خشونت، ریشههای بحران، وضع مطلوب، و روش گذار از وضع نامطلوب به وضع مطلوب را در ساحات گوناگون حیات بشری تبیین میکند. نمونه عینی این تفکر، در انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، دفاع مقدس و پس از آن پیش چشم جهانیان است.
This article is based on solutions made by Imam Khomeini based on the theoretical framework taken from the hadith of the Prophet which have been described، with descriptive analysis as an adage. Based on anthropological interpretation of the hadith، Imam، has offered three-dimensional human insight and wisdom، attitudes and values، action and behavior. That’s why his strategy for peace and the globe free from violence، has three dimensions that include:
In the first، it embarks on the fact that the use of violence and rage، is potentially capable of nullifying the belief and faith and turned into ashes. Therefore، when human faith increases، anger and rage will ultimately be subsiding and the world will be witnessing more peace and security.
In the second، focused on strengthening the host of the mind in man، society and the state، such as compassion، mercy، brotherhood، love، courage، and to avoid a complete ignorance of the host of cruelty، anger، violence، and fear، lack of confidence، self-love and love of the world. So any amount of reason in the human host، and the host society and strengthening the state of refraining ignorance make the world a lot more secure.
In the third dimension، Imam provides two solutions، a scientific and practical approach. The scientific approach encompasses the corruption relating to thinking، conviction، moral and practical violence because he uses the metaphor of fire to refer to rage and violence. As a practical solution، he says، before anger and violence intensifies، one should leave the venue and stance where elements sparkling the anger and violence otherwise changing its status seems to be inevitable.
Because of humankind’s view of Islam as a complementary and coherent look، these three dimensions، has a direct reflection on the different levels and aspects of society. The Imam careful and discerning knowledge based on philosophical، moral and religious determines the constituent elements of violence، the roots of the crisis، the ideal situation، and the transition from adverse conditions to the favorable situation in various areas of human life could best explain the objective of such thinking، in the victorious Islamic revolution in Iran، the imposed war and then before the eyes of the world.
خلاصه ماشینی:
به همین دلیل راهکار امام برای ایجاد صلح و جهان عاری از خشونت دارای سه بعد است که عبارتند از: در بعد اول ، معطوف به این نکته اســت که آتش خشــونت و غضب ، قادر است که اعتقاد و ایمان انســان را پوچ و به خاکســتر تبدیل کند.
(امام خمینی همان :٢٣٩) غضب هم حالتی نفسانی است که باعث می شود خون انسان برای گرفتن انتقام به جوش بیاید، وقتی این حرکت شدت گرفت ، آتش غضب را شعله ور و فضای ذهن را از دودی تاریک و غلیظ پر می کند.
٣. خشونت انسان و آتش غضب الهی مطلب دیگری که از جانب طبیبان عالم قدس در اختیار ما قرار گرفته این اســت که باطن خشونت و غضب انسان ، در واقع صورت آتش خشم و غضب الهی است و به صورت خشم خدا متمثل می شود و باطن و ملکوت انسان را، یعنی همین بعد غیبی وجود انسان را که از آن در قرآن به فؤاد تعبیر شــده ، به آتش می کشــد، آتشی که به ســایر ابعاد وجود انسان نیز سرایت می کند و در این حدیث شریف به آن اشاره شده است :(همان ١٣٨٨ :٢٤٩ ) از امام صادق علیه السلام نقل شده که آن حضرت فرمودند: حواریون عیسی علیه الســلام به آن حضــرت گفتند: ســخت ترین چیزها چیســت ؟ فرمود: سخت ترین چیزها، غضب خداوند عز و جل است .