چکیده:
سیستم های پیش بینی کیفیت هوا ازجمله ابزارهای کاربردی در راستای حفاظت از سلامت شهروندان می باشند که به طور گسترده در کشورهای مختلف پیاده سازی شده اند. این سیستم ها به منظور محاسبه غلظت آلاینده هایی نظیر ازن[1]، دی اکسید نیتروژن[2]، ذرات معلق کوچکتر از 2.5[3] و 10 میکرون[4] که تاثیرات جدی بر سلامت انسان دارند مورداستفاده قرار می گیرند. از این اطلاعات و نتایج پیش بینی آلودگی هوا می توان در جهت هشدار به شهروندان در شرایط اضطرار آلودگی هوا و همچنین تسهیل اتخاذ تصمیمات مدیریتی توسط مدیران و برنامه ریزان شهری استفاده کرد. ازجمله این تصمیمات می توان به اعمال محدودیت های ترافیکی نظیر طرح زوج و فرد، تعطیلی صنایع آلاینده، تعطیلی مدارس وادارات و غیره اشاره کرد. در همین راستا برای شهر تهران نیز سامانه پیش بینی آلودگی هوا برای اهداف مدیریت کوتاه مدت و بلند مدت آلودگی هوای این شهر راه اندازی شده است. این سامانه در حاضر به صورت عملیاتی و روزانه برای شهر تهران در حال اجرا و استفاده می باشد و نتایج مربوط به پیش بینی شرایط هواشناسی و آلودگی هوا برای 72 ساعت آینده در شهر تهران را از طریق سایت سامانه[5] در اختیار شهروندان، کارشناسان و تصمیم گیران شهری قرار می دهد. در مقاله حاضر به معرفی این سامانه، بانک های اطلاعاتی در حال استفاده، مدل ها و اجزای مختلف آن پرداخته شده است. همچنین ارتباط میان اجزای مختلف سامانه، کاربردهای آن و خروجی هایی که سامانه در اختیار می گذارد مورد بررسی قرارگرفته اند. نتایج این تحقیق می تواند برای سایر کلان شهرهای کشور در راستای راه اندازی سامانه های مدیریتی در حوزه کاهش آلودگی هوا مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"با استفاده از این سامانه نتایج پیش بینی میدان های هواشناسی نظیر میدان های باد، دما، بارش ، ابرناکی و غیره و همچنین وضعیت آلودگی هوای شهر تهران برای دو روزه آینده محاسبه شده و جهت اطلاع رسانی عمومی و اتخاذ تصمیمات مدیریتی مورداستفاده قرار میگیرد.
/ شکل ١- شماتیک اجزای مختلف سامانه پیش بینی آلودگی هوای شهر تهران و ارتباط آن ها با یکدیگر 1 WRF پس از اجرای مدل هواشناسی، به منظور عملیاتی سازی اجرای سایر قسمت های سامانه ، با استفاده از خروجیهای مدل هواشناسی یک فایل رابط حاوی تنظیمات اجرایی مدل ازجمله مشخصات دومین های محاسباتی، زمان شروع پردازش و مدت زمان موردنیاز به منظور انجام پیش بینی، تولید و به عنوان ورودی در بخش های دیگر سامانه ، یعنی مدل انتشار و مدل های کیفیت هوا، مورداستفاده قرار می گیرد.
1 CMAQ 2 CAMx 3 Turbulent exchange (or diffusion) coefficient 4 Dry deposition 5 Wet scavanging ( به تصویر صفحه مراجعه شود)شکل ٣- مقایسه نتایج سامانه پیش بینی آلودگی هوا با غلظت های اندازه گیری شده در موقعیت ایستگاه های پایش شهر تهران / / / (الف ) (ب ) شکل ٤- درصد کاهش غلظت ذرات معلق کوچکتر از ٢,٥ میکرون در شهر تهران ناشی از جا گزینی موتورسیکلت های کاربراتوری با برقی در دو سناریو الف ) جایگزینی ٢٥% ناوگان - ب ) جایگزینی ٥٠% ناوگان مدت زمان اجرای روزانه مدل هواشناسی، مدل های کیفیت هوا١و٢ بر روی سرور و به مدت ٧٢ ساعت به ترتیب ٢,٣٠، ١,٣٠ و ٣ ساعت میباشد."