چکیده:
عَمّار بن یاسر یکی از یاران رسول خدا (ص) بود که در دوران دعوت مخفیانة عصر بعثت اسلام آورد. خانواده او از سوی اشراف مشرک مکّه به سختی شکنجه میشدند، بسانی که پدر و مادر وی در راه اسلام شهید شدند و خودش نیز چنان شکنجه می شد که هیچ یک از یاران رسول خدا (ص) به اندازة وی در راه اسلام شکنجه نشدند. عمّار در حیات خود ایمان و یقین کامل به خدای متعال داشت، آن گونه که رسول خدا (ص) وی را پیوسته همراه حق میدانست. عَمّار شناختی عمیق از اسلام داشت و بصیرت و معرفت کامل وی سبب شده بود تا فتنهها را به خوبی بازشناسد و حقیقت را تبیین نماید و در فراز و نشیب حوادث مواضعی ثابت اتخاذ کند. به همین سبب در دگرگونی های اجتماعی و فرهنگی مکه و در تضعیف موقعیت مشرکان و گسترش اسلام در این شهر نقش مهمی داشت. عمار در دروه هجرت همواره مدافع اسلام و در تمامی غزوات شرکت فعال داشت. پس از رحلت رسول خدا(ص) وی در عصر سه خلیفه اول از اهل بیت حمایت کرد و از مخالفان بیعت با خلیفه اول بود. وی در روزگار خلیفه دوم مدتی استاندار کوفه بود و در دوره عثمان جزو معترضان به شیوه حکمرانی وی بود و از سوی وی شکنجه شد. عمار در روزگار خلافت امام علی(ع) جزو حامیان سرسخت آن حضرت بود و در جنگ جمل و صفین از وی حمایت کرد و در این راه به شهادت رسید. بدین سان عمار در دگرگونی های اجتماعی و فرهنگی صدر اسلام تاثیر فراوان داشت روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی و روش جمعآوری مطالب به صورت کتابخانهای با استفاده از منابع درجه اول تاریخ نگاری اسلامی است. فرضیة مقاله آن است که عمّار بن یاسر در دگرگونی های اجتماعی و فرهنگی صدر اسلام وتثبیت موقعیت و نظریه امامت الهی اهل بیت تأثیر فراوان داشت.
خلاصه ماشینی:
"ویژگیهای سیرة مقاومتی عمار بن یاسر بنا بر آنچه گذشت ، ویژگی های سیره مقاومتی عمار را چنین می توان برشمرد: ١- وی ایمان کامل به خدای متعال داشت و بندة خدا در ملک وی بود؛ ٢- وی با اشتیاق اسلام را پذیرفته بود و به احکام آن عمل می کرد؛ ٣- او تجسم اخلاق پسندیده الهی بود؛ ٤- عمار بصیرت و شناخت ژرف به اسلام و آگاهی عمیق از قرآن و سنت نبوی و اهل بیت (ع ) داشت ؛ ٥ـ همواره مطیع مولای خود رسول الله (ص ) و امیر مؤمنان (ع ) بود و نظر پیشوای خود را حجت می ¬دانست ؛ ٦- پیوسته مدافع امامت الهی اهل بیت بود و امام علی (ع ) را وصی و پیشوای بر حق رسول خدا(ص )می دانست ونقش مهمی در تغییرات فرهنگی آن عصر گذاشت ؛ ٧- در هنگامه های سخت حوادث وفتنه ها مواضع اهل بیت را دنبال می کرد وهیچ گاه لغزشی نداشت ؛ ٨- عمارمرد عمل بود و کمتر سخن می گفت ، اما هنگام دفاع از حق سرآمد سخنوران بود.
از مضمون سخنان امام علی (ع ) برمی آید، همان گونه که رسول الله (ص ) عمار بن یاسر را معیار حق قرار داد، آن حضرت نیز مواضع وی را در راه حق تایید و او را به عنوان الگو برای مسلمانان معرفی کردزیرا مسلمانان در حیات خود نیاز به الگو دارند تا بدانان اقتدا کنند و با عمل به سیرة آنان مسیر سعادت را به پیمایند."