چکیده:
گسترش نقش فناوری اطلاعات در کسبوکارها و زندگی بشر، نگرانیهای اخلاقی از عوارض این تکنولوژی نوظهور را افزایش داده است. اخلاق در فناوری اطلاعات بهطور گستردهای مسائل مربوط به مالکیت فکری، دسترسی، حریم خصوصی و امنیت را بررسی میکند. هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل اثرگذار بر رعایت اخلاق فناوری اطلاعات است. مدل پژوهش بر اساس تئوری رفتار برنامهریزیشده توسعه یافته و متغیر جنسیت بهعنوان متغیر تعدیلگر در نظر گرفته شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر روش گردآوری اطلاعات توصیفی ـ پیمایشی و از نظر ارزیابی روابط بین متغیرهای پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، شامل دانشجویان دانشگاههای تهران و شهید بهشتی است. جمعآوری دادههای پژوهش با استفاده از پرسشنامه و به روش توزیع تصادفی در دسترس در بین اعضای جامعه پژوهش صورت گرفت. مجموعه فرضیهها با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری آزمون شد. یافتههای پژوهش نشان داد که سیستم اعتقادی، ارزشهای شخصی، محیط شخصی، خودباوری و محیط قانونی بهطور غیرمستقیم و نگرش، هنجار ذهنی و نیّت رفتاری بهطور مستقیم بر رعایت اخلاق اطلاعات تاثیر مثبت و معناداری دارند و جنسیت دانشجویان برخی از این روابط را تعدیل میکند
خلاصه ماشینی:
یافته های پژوهش نشان داد که سیستم اعتقادی، ارزش های شخصی، محیط شخصی، خودباوری و محیط قانونی به طور غیرمستقیم و نگرش ، هنجار ذهنی و نیت رفتاری به طور مستقیم بر رعایت اخلاق اطلاعات تاثیر مثبت و معناداری دارند و جنسیت دانشجویان برخی از این روابط را تعدیل میکند.
Theory of Planned Behavior محیط حرفه ای متشکل از کدهای رفتاری و انتظارات حرفه ای از حرفه فرد است ؛ در نتیجه فرضیه زیر ارائه میشود: فرضیه ١: عوامل محیطی بر نگرش دانشجویان در رعایت اخلاق اطلاعات تاثیر معناداری دارد.
سیستم اعتقادی فرد که شامل ارزش های مذهبی و باورهای وی در محیط مذهبی است که تاثیر آن بر نگرش توسط لئونارد و کرونان ١ (٢٠٠٥) مورد بررسی قرار گرفت ؛ در نتیجه فرضیه زیر ارائه میشود: فرضیه ٣: سیستم اعتقادی بر نگرش دانشجویان در رعایت اخلاق اطلاعات تاثیر معناداری دارد.
این تاثیرات اجتماعی به عنوان فشار درکشده توسط گروه های اجتماعی مهم مدنظر قرار میگیرد (٢٠٠٣ ,Sheeran &Rivis )؛ در نتیجه فرضیه زیر ارائه میشود: فرضیه ٤: محیط شخصی بر هنجارهای ذهنی دانشجویان در رعایت اخلاق اطلاعات تاثیر معناداری دارد.
کنترل رفتاری درکشده یعنی اینکه چگونه یک فرد قادر است به طور موثر به حل وفصل درگیریها و معضلات اخلاقی موجود بپردازد (٢٠١١ ,Chiang &Lee )؛ در نتیجه فرضیه زیر ارائه میشود: فرضیه ٩: درک کنترل رفتاری بر نیت رفتاری دانشجویان در رعایت اخلاق اطلاعات تاثیر معناداری دارد.