چکیده:
اخلاق مسئله اول و فراگیر جامعه انسانی است. سعادت انسانها، محصول یک اخلاق کامل و خوب است. مهمترین دغدغه پیامبران، اولیای الهی، حکیمان و فلاسفه، زیست اخلاقی انسان است. اخلاق به موازات تحول در چرخه تفکر و دستاوردهای علمی بشر، با چالشهای تازهای مواجه میشود. نوشتار پیش رو، حاصل یک نشست علمی است که استاد دکتر احد فرامرز قراملکی بحث اخلاقی مرتبط با مدیریت پژوهش را در جمع صمیمی دوستان پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی در تالار شیخ طوسی بنیاد، مطرح کرده است. تاکید نخست ایشان در این نشست، بر نقش انگاره و ذهنیتی است که نسبت به اخلاق، به ویژه اخلاق در پژوهش وجود دارد و این انگاره در واقع نو ع مواجهه ما را با مسائل اخلاقی و همچنین اثربخشی آن تعیین میکند. نکته بر آمده از مهم بودن مقوله اخلاق، مرجح بودن برخورد اخلاقی با بداخلاقیهای اجتماعی است که در این خصوص پژوهشهای کاربردی، میتوانند کارگشایی کنند و برخورد قانونی را (که چهبسا آسیبپذیر باشند) به تاخیر بیندازند و جامعه از طریق اخلاق که ماندگار است، به اهداف خود برسد.
خلاصه ماشینی:
تأکید نخست ایشان در این نشست، بر نقش انگاره و ذهنیتی است که نسبت به اخلاق، به ویژه اخلاق در پژوهش وجود دارد و این انگاره در واقع نو ع مواجهه ما را با مسائل اخلاقی و همچنین اثربخشی آن تعیین میکند.
نکته بر آمده از مهم بودن مقوله اخلاق، مرجح بودن برخورد اخلاقی با بداخلاقیهای اجتماعی است که در این خصوص پژوهشهای کاربردی، میتوانند کارگشایی کنند و برخورد قانونی را (که چهبسا آسیبپذیر باشند) به تأخیر بیندازند و جامعه از طریق اخلاق که ماندگار است، به اهداف خود برسد.
آیا این پدیده به حقالناس مرتبط نمیشود؟ آیا تا به حال فکر کردهاید که این داوری با حقوق مادی و معنوی چقدر از آدمها ارتباط دارد؟ در مورد داوری علمی اخلاقی از منظر قرآن و روایات چند تحقیق علمی شده است؟ نمونه دیگر، داوری ورزشی است؛ مثلا ممکن است سوت یک داور، شهری را با مشکل جدی روبهرو کند!
مشکل اخلاقی در سازمان ها به صورت فیالجمله می توان ادعا کرد در برخی از شئون کشور، از جمله مواردی که به سازمانها مرتبط است، ما با مشکلات جدی اخلاقی مواجه هستیم؛ سؤال این است: چرا مدیران سازمانها در برابر چنین خلافهایی عکسالعمل تأثیرگذاری ندارند، اما نسبت به افزایش یا کاهش تولید و فروش حساسیت نشان میدهند؟ همچنین در سطح کلان اجتماع بهرغم معضلات و مسائل اخلاقی، کاری انجام نمیگیرد؟ ما هم به عنوان پژوهشگران چه کار مؤثری در رشد اخلاقی کشور کردهایم؟ من علت این سهلانگاری و بیتفاوتی را همان انگاره میدانم.