چکیده:
براساس اسناد تاریخی از جمله رسائل حکومت اسلامی، اندیشمندان و فقهای اسلامی در زمینۀ حکومت، حاکمیت، دولت، رابطۀ دولت با شهروندان، نظامات اقتصادی، سیاسی، اداری و مدیریتی حکومت و در رأس آنها مسئلۀ رهبری جامعه و حکومت اسلامی نظریهپردازی کردهاند. مهمترین پرسش مطروحه در این خصوص این است که در این آثار برای رهبری نظام اسلامی چه الگو و قالبی طراحی شده است؟ براساس نتایج تحقیق که به روش تحلیلی – تاریخی و همبستگی انجام گرفت، گذشته از محوریت شورای مسلمین که ریشه در تاریخ صدر اسلام دارد، ولایت انتصابی فقیه و حتی موضوع شورای فقاهت و مجلس افتاء، همه قالبهایی برای طرح و مدیریت مسئلۀ رهبری در آثار متفکران این سالها بوده است. بر این اساس هرچند قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال 1358 و توسط اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی تهیه و تصویب شد، مطالعات رسائل حکومت اسلامی گواه است که پسزمینههای فکری و بستر نظری قانون اساسی و رهبری نظام از سابقهای دیرین برخوردار است. ازاینرو نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر این نظریات، بهعنوان گفتمانی اصیل ریشه در سالهای قبل از پیروزی انقلاب داشته است.
According to historical documents، including letters Islamic government، Islamic scholars and jurists about the rule of the state، the relationship between government and citizens، economy، political، administrative and managerial governance and leadership at the head of them the community and the Islamic state theory And. Aside from the central council of Muslims is rooted in the history of Islam، the province and even the subject of jurisprudence and appointed Leader of the House of issuing fatwa، all QalbHayy for the design and management of the years has been the issue of leadership in the works of thinkers. Although the constitution of the Islamic Republic of Iran in 1358 and by members of the Assembly of Experts to prepare and approve the constitution، but is proof of the tracts of Islamic rule that areas of intellectual and theoretical context of the long history of the constitution and the Supreme Leader is the . Therefore، based on the views of the Islamic Republic، as a genuine dialogue rooted in the years before the Revolution had.
خلاصه ماشینی:
در نشریۀ انتقام (١٣٤٤(، در ع ن ی بحث دربارة اصل و حق انتخاب حاکم و رهبر اسلامی ، طی سلسله مراتبی برای عامۀ مسلمین ، مقاله ای دربارة حکومت شرعی فقیه و شرایط او وجود دارد که نشان دهندة مطرح بودن جدی اصل ولایت فقیه ، به ویژه در اذهان انقلابیون است .
با این حال باید گفت در دهۀ چهل و تا پیش از انتشار ولایت فقیه امام خمینی (ره (، مسئلۀ رأس و رهبری حکومت اسلامی برای نویسندگان مذهبی اولویت نداشته و اگر هم گوشه چشمی به این موضوع داشته اند، شرایط عام و انتخابی بودن حاکم و نقش پررنگ شورای مسلمین (مشابه آنچه در اندیشۀ اهل سنت میبی م ین (، مورد توجه آنها بوده است .
گذشته از این ضرورت ، محور اصلی آثار مهم مربوط به حکومت اسلامی در سال های ٤٩ تا ٥٦، بحث دربارة رأس و رهبری ، آن هم در قالب اصل ولایت انتصابی فقیه و به طور خاص حکومت ولیفقیه ، است .
٣. شورای رهبری / مجلس افتاء سابقۀ طرح شورای فقها، آنچنان که در پی ۀنیش اندیشۀ حکومت اسلامی در بخش اول نیز آمده است ، حداقل به دهۀ سی و اوایل دهۀ چهل برمی گردد، با این تفاوت که در اواخر دورة مورد بررسی این اثر، به خصوص سال ١٣٥٧ و پس از آن ، این مجمع ، نه صرفا شورایی مدیریتی برای ایجاد هماهنگی و بررسی مسائل فقهی، اجتماعی و سیاسی مسلمانان ، بلکه فراتر از آن به عنوان نهادی حکومتی و در رأس ساختار سیاسی جامعه مطرح می شود.