چکیده:
این نوشتار در صدد تبیین نسبت میان حقوق بشر، حقوق شهروندی و حجاب است، سه امری که در وهله¬ی اول شاید متناقض به نظر برسند اما تلاش شده تا با کشف دقیق مفاهیم و مبانی به کشف نسبت میان این سه مفهوم رهنمون شویم. برای این منظور تلاش شده است که سه نسبت از این سه امر استخراج گردد؛ حقوق بشر و حقوق شهروندی، حقوق بشر و حجاب، حقوق شهروندی و حجاب. با تبیین این دقیق این سه نسبت بسیاری از ابهامات، خلط مفاهیم و کژفهمی ها رفع می شود. این مقاله به روش کتابخانه ای و با بررسی اسناد، مدارک، آیات و روایات انجام شده است.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش برآنیم تا تبیین کنیم حجاب و مؤلفه های حقوق و تکالیف شهروندی گرفته شده از قانون اساسی نه تنها هیچ تعارضی ندارند بلکه حجاب از ملزومات حقوق شهروندی است به بیان دیگر این مقاله بر آن است تا با نگاهی نو این حقیقت را مبرهن نماید که مقوله نظم عمومی که برخاسته از حقوق بشر و حقوق شهروندی و از حقوق اساسی شهروندان می باشد با حجاب در هم تنیده و تفکیک ناپذیرند.
از سوی دیگر تثبیت و گسترش آن اعتلا و رشد فرهنگی را نه تنها موجب خواهد شد بلکه کاهش در هزینه های انتظامی - قضایی و اجتماعی را به همراه خواهد داشت (موسوی ، ١٣٨٠: ٥٥) بنابراین کارکرد اصلی شهروندی اداره جامعه مطابق با اصول رعایت حقوق دیگران ١٤٦ و تعهد به انجام امور در جهت حفظ نهادهای مشترکی است که این حقوق را برقرار و پایدار نگه می دارند (شیانی ،١٣٨١ : ٣٦).
اما حقوق شهروندی از حقوقی است که در قانون اساسی هر کشوری ذیل حقوق عمومی است که از شکل حکومت و سازمان های دولتی و حدود حقوق و تکالیف دولت در برابر ملت بحث می کند (بندرچی ، ١٣٨٣: ١٥) و مبین است که این حقوق فارغ از انسانیت انسان بلکه ناظر به روابط شهروندی و نسبت میان دولت ، حکومت و شهروند تدوین می گردد.
(ملکی ، ١٣٩٤: ١٠٤) اگر نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که پایه و اساس حقوق شهروندی را تشکیل می دهد بیاندازیم می بینیم که در اصل دوم این قانون به صراحت در بند ششم بیان داشته است : ایمان به کرامت و ارزش والای انسان و آزادی توأم با مسئولیت او در برابر خدا.