چکیده:
یکی از مباحث مهم در متنپژوهی معاصر، زبان متن و نقش و اهمیتی است که در نقد، فهم و ارزیابی متون دارد. از مباحث مقدماتی در این زمینه چگونگی پژوهش درباره زبان متن است. مقاله حاضر راهی را برای مطالعه زبان متن بر پایه مسأله ضمنیشدگی اطلاعات در فرایند نقل یک سخن یا گزارش تاریخی برای شناخت زبان احادیث پیشنهاد میکند. بر این اساس، در آغاز به تفکیک مطالعات زبان حدیث با رویکرد کلامی و زبانشناسی پرداخته و در رویکرد زبانشناسی به بررسی اطلاعات ضمنی به مثابه امری ادبی و سپس امری زبانی پرداخته است. در گام بعد به مهمترین عوامل ایجاد اطلاعات ضمنی از نگاه زبانی اشاره و کوشش نموده است تا ورود این ویژگی در متون روایات را نمایان سازد و نشان دهد یکی از مؤلفههای زبان حدیث، فراوانی اطلاعات ضمنی است. نوشتار حاضر نشان میدهد با کاربردیسازی مباحث زبانشناسی در مطالعات حدیثی میتوان دریچههای جدیدی در حدیثپژوهی گشود.
One of the important issues in contemporary text criticism is the question of the language of the text and the role and importance of it in understanding and evaluating texts. The basic topics in this area are how to study the language of the text. The present paper proposes a way to study the language of it based on the issue of implicit information in the process of quoting in a historical speech. In the beginning, the study of Hadith's language with theological and linguistic introduced. In the linguistic approach it has investigated the implicit information as a literary matter and then as a linguistic one. In the next step, the most important factors in the creation of implicit information from the linguistic point of view investigated and tried to indicate the entry of this feature in the texts of narratives. The results of this research show that the application of linguistic topics in the theological studies of can open new windows in the hadith studies.
خلاصه ماشینی:
در بخش بعد به مطالعه اطلاعات ضمنی از دو بعد ادبی و زبانی پرداخته شده و در بخش بعد به ارائه نمونههایی در اثبات وجود چنین ویژگی در روایات پرداخته به آسیبهای این پدیده در احادیث اشاره میکند.
این گونه از پژوهشها حجم وسیعی از ادبیات علمی این موضوع را در ایران معاصر به خود اختصاص داده است و رویکرد غالب در این پژوهش نگرش فلسفی و کلام جدید به زبان روایات است و میتواند انواع زیر را در برگیرد: 2-2-1-1- بررسی زبان روایات از جهت معناداری در مباحث زبانشناسی این سوال مطرح است که آیا یک سخن معنادار است یا خیر؟ معیار و ملاک معنادار بودن یا بی معنایی چیست؟ آیا معنا همیشه آن چیزی است که از الفاظ و دلالتهای لفظی به دست میآید؟ به فرض معناداری، آیا معنای آن سخن برای همگان قابل دسترس است یا خیر؟ این سوال از آنجا ناشی میشود که برخی از دانشمندان غربی گزارههای دینی را بیمعنا پنداشتهاند.
از طرف دیگر به جهت اینکه بسیاری از این گونههای سخن در میان عامه مردم شناخته شده است بررسی زبان آنها و تفاوتی که با سخنان مشابه خود دارد، مجال دیگری برای پژوهش است.
در این راستا مسائل گوناگونی میتواند مطرح و مطالعه شوند که برای مثال جایگاه و نقشی که «لهجههای منطقهای»، «لهجه های اجتماعی»، «زبان عامیانه»، «ایماها و زبانهای اشاره» در روایتگری و شکلگیری یک گزارش تاریخی یا تولید متن و سند حدیث دارد چیست؟ در این میان یکی از ویژگیهای هر زبان میزان اطلاعات ضمنی است که در حین تولید یک متن منتقل میشود.