چکیده:
آهنگری، فرآوری ادوات و ابزارها از آهن، یکی از پرکاربردترین مهارتهای بشر برای تامین ادوات و ابزارهای لازم در زندگی روزانه و نیز در فعالیتهای نظامی و عمرانی بوده است. در این مقاله با بررسی طیف وسیعی از منابع تاریخی، ادبی و اجتماعی، الگوی شغل آهنگری در ساختار جوامع اسلامی و در بستر تاریخی با رویکرد توصیف غلیظ (توصیف پرجزئیات)،بازجسته و استخراج شده است. استخراج الگوی عمومی شغل آهنگری با پژوهش ابعاد پدیداری آهنگری از جمله کارکردهای متنوع، ابزارها و ادوات کار، فضای حرفهای (دکان آهنگری)، اخلاق حرفهای، نظارت و احتساب آهنگران و درآمدهای اصلی و فرعی و پایگاه شغلی و جایگاه اجتماعی آنها صورت گرفته است. بر خلاف تصور، آهنگران با وجود تنوع وسیع در تولیدات و نیاز همه گروههای جامعه به محصولاتشان، جزو اصناف پردرآمد نبودهاند و اعضای این صنف اغلب از گروههای فرودست جامعه به شمار میآمدهاند
Blacksmithing, as an instrumental skill since the dawn of humanity, supplied the necessary instruments in the daily life as well as military and civil activities. Examining a wide range of historical, literary and social sources, the present paper draws the scheme of blacksmithing in the structure and context of the traditional Muslim world. The method employed for this purpose is ‘thick description’. This task is undertaken by depicting the general scheme of the profession and investigating the phenomenal aspect of that, such as its various functions, the instruments, the workplace, professional ethics, monitoring and payment of the professional, main and subsidiary income and professional base and social status. Despite the high diversity of productions and demands of various groups of society,the profession was not high-paying and those belonging to this guild were the lower classes in the Muslim world.
خلاصه ماشینی:
١ حرفه آهنگري در منابع اسلامي از منظر تاريخ اجتماعي ۲ نگار ذيلابي استاديار گروه تاريخ و تمدن ملل اسلامي ، دانشگاه شهيد بهشتي ، تهران، ايران چکيده آهنگري، فرآوري ادوات و ابزارها از آهن ، يکي از پرکاربردترين مهارتهاي بشر براي تأمين ادوات و ابزارهاي لازم در زندگي روزانه و نيز در فعاليت هاي نظامي و عمراني بوده است .
توصيف غليظ در مطالعات تاريخ اجتماعي مشخصا در دو مرحله صورت مي گيرد؛ نخست مرحله تحقيق که در آن محقق ، مفاهيم يک گروه معين (مثلا در اين اينجا، صنف آهنگران)، و قواعد حاکم بر آن و زبان نمادين آن و به طور کلي هر مجموعه اي از داده ها و نمادها را که از آن گروه اطلاعي به دست مي دهند مطالعه مي کند؛ به عبارت ديگر در اين مرحله ، عادات و رفتارها، نشانه ها و اشاره ها، پوشش ، خوراک، شيوه هاي کار، آيين ها و مراسم و جز اينها که يک گروه را با توجه بر جزئيات و حتي الامکان دقيق ، براي محقق آشکار و معنادار مي سازند، گردآوري، دسته بندي و پردازش مي شود.
١٦ اغلب آهنگران در ساختن همه يا بخش عمده اين ابزارها و اقلام مهارت داشتند؛ با اين حال به سبب تقاضاي زياد براي برخي اقلام معين ، حوزه هاي تخصصي آهنگري نيز شکل گرفت و شمار بزرگي از اصناف در زيرمجموعه فن آهنگري پديد آمد؛ از جمله ، سازندگان سلاحهاي مختلف (کاردگران ، شمشيرگران، زره سازان، سازندگان کلاه خود، قبه سپر، و قطعات آهني 1۷ ادوات سنگين جنگي مثل منجنيق ها)، قيچي سازان، قفل سازان، نعل بندان و ميخ سازان.
شهريباف، طهران قديم ، ۲/ ۳١٤-۳١٥؛ جمال، ١۸٦- ١۸۸؛ در برخي دکانهاي آهنگري علاوه بر اين سه تن ، کارگران ديگري هم بودند از جمله يک وردست براي پتک زدن و يک نفر براي تفته کردن آهن در کوره (خسروي، .