چکیده:
بیشک شناخت نوع نگاه جامعه نسبت به مفهوم ثروت، برای ما امکانی را فراهم میکند تا بتوانیم به نوع
تفکر مردم درباره ثروت دست پیدا کنیم. ثروت در دوره ناصرالدین شاه قاجار که طرف بحث در این مقاله
است، بیش از هر چیزی به اندوختنیهای باارزشی اطلاق میشد که مصارف زیادی از آنها برای بهبود
وضعیت اقتصادی کشور به عمل نمیآمد. افزایش زمین،کاروانسرا و زمینهای کشاورزی بسیار مورد علاقه
ملاکان بود. علاقه مردم و شاه ایران در این دوره به طلا و جواهرات و اندوختن آنها غیرقابل وصف است.
پستوهای، زیرزمینها و باغچههای خانهها محل نگهداری طلا بود. همچنین خزانه شاهی مملو از جواهرات
ارزشمندی گردیده بود که تنها جنبه مشاهده و لذت داشتند و عملا سودی از بود و یا نبود آنها برده
نمیشد. دیدگاههای مردم نسبت به پول و ثروت متفاوت بود و در این زمینه دیدگاههای مثبت و منفی بسیار
وجود داشت. ضربالمثلهای زیادی از این دوره به دست آمده است که تفاوت این دیدگاهها را نشان
میدهد و ما در متن مقاله به آنها اشاره کردهایم.
خلاصه ماشینی:
ثروت در دوره ناصرالدين شاه قاجار که طرف بحث در اين مقاله است ، بيش از هر چيزي به اندوختنيهاي باارزشي اطلاق ميشد که مصارف زيادي از آنها براي بهبود وضعيت اقتصادي کشور به عمل نميآمد.
واژه هايکليدي: ثروت ، قاجار، ناصرالدين شاه ، زمين ، جامعه ٤٠ / فصلنامه تحقيقات جديد در علوم انساني، دوره جديد، شماره ششم ، زمستان ١٣٩٦ * * * * * مقدمه باور به اينکه ايران دوره قاجار کشوري فقير از لحاظ اقتصادي بوده است در ذهن بسياري از ما ريشه دوانده است .
اطلاعات مندرج در اين مقاله بيش از همه از سفرنامه هاي دوره ناصري برگرفته شده است ؛ چرا که آنان به بطن جامعه ، زندگي و انديشه مردم درباره مسائل مختلف توجه بسيار نشان داده اند که مفهوم ثروت نيز از جمله اينهاست .
اما به واقع ، شاه و مردم ايران در اين دوره بيش از آنکه برنامه اي براي خرج کردن پول داشته باشند در فکر اندوختن آن بودند و صرف اندوختن پول جزو لذت هاي زندگي آنان محسوب ميشده است .
کارلا سرنا٣ درباره علاقه بيش از حد ناصرالدين شاه به جمع آوري طلا و جواهرات ميگويد: قسمت اعظم پول هايي که به عنوان ماليات و يا پيشکش و عناوين ديگر به شاه پرداخت ميشود، به سردابه ها ميرود و براي ابد روي هم انباشته ميشوند و شاه جز به ندرت به آنها دست نميزند (کارلا سرنا، مردم و ديدني هاي ايران ، سفرنامه کارلاسرنا، ص ٧٩).