چکیده:
هدف این پژوهش بررسی وظایف شغلی کارشناسان فناوری اطلاعات، تعیین مولفه های شایستگی آنها برای انجام دادن وظایف شغلی، تعیین وظایف برنامه های آموزشی کارشناسی فناوری اطلاعات در قبال پرورش مولفه های شایستگی و همچنین ارزیابی کارایی برنامه های کارشناسی فناوری اطلاعات در کشور ایران بود. روش تحقیق کیفی از نوع مطالعه موردی و ابزارهای تحقیق شامل بررسی اسنادی و مصاحبه نیمه ساختارمند بود. یافته ها نشان داد که وظایف کارشناسان فناوری اطلاعات در کل در 32 رشته شغلی جای می گیرد. همچنین مولفه های شایستگی کارشناس فناوری اطلاعات در کشور ایران شامل 17 مورد است که برخی از آنها شامل دانش تخصصی، دانش حل مسئله، تحلیل مسئله، طراحی راه حلها، استفاده از ابزارهای مدرن، انجام دادن کار فردی- تیمی، برقراری ارتباط، حرفه ای گری، اخلاقیات، یادگیری مادام العمر، آگاهی درباره فرهنگ، مسئولیت پذیری و قضاوت است. همچنین یافته ها نشان داد که شایستگی از طریق دو مرحله برنامه آموزشی اعتبارسنجی شده و توسعه تکوینی پرورش می یابد و از طریق آزمون شایستگی سنجیده می شود و از طریق توسعه مداوم حرفه ای حفظ و تدوام می یابد. این فرایند به چرخه شایستگی مهندسی شهرت دارد که نبود یا ناکارآمدی هر یک از مراحل بر مراحل دیگر چرخه تاثیر نامطلوب دارد. درخصوص استانداردسازی و ارتقای کیفیت برنامه های آموزشی فنی- مهندسی، نهادهای مرجع بین المللی همچون IEA، ENAEE و پروژه CDIO به محک زنی و تعیین معیارها و استانداردهای آموزشی بین المللی اقدام کرده اند که تمام برنامه های آموزشی کارشناسی فناوری اطلاعات در ایران نیز باید مطابق با آنها تدوین و اجرا شوند. یافته ها نشان داد برنامه های کارشناسی IT در ایران مطابق با استانداردها و معیارهای آموزشی بین المللی تدوین و اجرا نمی شوند و لازم است اصلاح شوند.
The purpose of this study was to investigate the tasks of Information Technology specialists; determining their competency for performing tasks and tasks of IT educational programme in order to foster competency, and also evaluating IT undergraduate programme efficiency in Iran. A qualitative case study research methodology was chosen for this study. Research tools included documentary studies and semi-structured interviews. The results showed that IT specialists tasks take place in thirty two occupations. Other findings revealed that IT specialists competency in Iran included eighteen elements, some of which are: academic education, knowledge for problem solving, problem analysis, design and development of solutions, modern tool usage, individual and teamwork skills, communication, professionalism, ethics, lifelong learning, cultural awareness, accountability, judging and work autonomy. Results also showed competency should be fostered through two stages, namely an accredited educational program and formative development, and measured through a competency test and be maintained and continued through continuing professional development. This process is known as the engineering competency lifecycle. A lack or inefficiency of a stage will have undesirable effects on other stages. International reference bodies such as «IEA», «ENAEE» and the «CDIO» project are benchmarking and determining IT international educational standards and criteria for standardization and quality improvement of engineering programs. All IT undergraduate programs in Iran should be developed in accordance with international criteria. Findings showed that IT undergraduate programs in Iran do not meet international criteria and should be modified.
خلاصه ماشینی:
در اروپا شبکه اروپايي براي اعتبارسنجي آموزش مهندسي (ENAEE) از طريق تدوين استانداردهاي آموزشي و معيارهاي اعتبارسنجي بر کار کليه سازمانهاي اعتبارسنجي مهندسي نظارت ميکند و مسئول اعطاي مجوز به آنها و تمديد آن است ,IEA) ٢٠١٥; Jensen, Beso, Bollaert, Curvale, Harvey, Helle & Sursock, ٢٠٠٨; .
جدول ١- نحوه استفاده از ابزارهاي پژوهش در خصوص هر يک از سؤالات پژوهش (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به قانون هم ارزي اساسي (٢٠١٣ ,IEA) که در سند نقشه جامع علمي کشور Supreme) (٢٠١١ ,Council of Cultural Revolution و سرفصل برنامه درسي کارشناسي IT بر آن تأکيد شده است ، در اين پژوهش ابتدا اسناد بين المللي بررسي شد تا مؤلفه هاي شايستگي، ويژگيهاي دانش آموختگي و ويژگيهاي برنامه آموزشي کارشناسي معيار بين المللي در حوزه IT مشخص شوند.
در اين پژوهش از بين برنامه هاي آموزشي اعتبارسنجي شده بين المللي کارشناسي IT، سه برنامه آموزشي اعتبارسنجي شده شامل برنامه هاي آموزشي کارشناسي IT از دانشگاههاي نيوجرسي (٢٠١٥)، تگزاس شمالي (٢٠١٥) و ايندايانا- پوردو (٢٠١٥) به صورت تصادفي انتخاب شدند؛ - اسناد مربوط به رشته هاي شغلي IT مندرج در شبکه اطلاعات شغلي آمريکا يا O*NET١٦؛ -کتاب راهنماي برنامه درسي در حوزه IT با عنوان «دستورالعمل هاي برنامه درسي IT» که در سال ٢٠٠٨ ACM و IEEE به طور مشترک و به سرپرستي لانت آن را تدوين کردند ,Lunt, Ekstrom) (٢٠٠٨ ,Reichgelt &Gorka, Hislop, Kamali, Lawson ؛ - پيشنيه تحقيق (مقالات پژوهشي معتبر در پايگاههاي معتبر داده ).